Samenvatting

Complexiteit is een wezenlijk kenmerk van professionele praktijken: zonder complexiteit is
de inzet van professionals immers niet vereist (De Jonge, 2015). In de analyse van de
reflectieve professional, om maar een welbekend voorbeeld aan te halen, zijn dan ook
veel signaalwoorden te vinden die verwijzen naar deze complexiteit: uniek, onbepaald,
onoverzichtelijk, verweven, wanordelijk, chaotisch, onzeker, dynamisch, turbulent, instabiel,
ambigu, conflictueus (Schön, 1983). Deze verwijzing maakt meteen duidelijk dat complexiteit
een zogeheten zelfreferentieel begrip is: het begrip is zelf complex. Binnen het
lectoraat Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening wordt onder de noemer ‘ethiekwerk’
praktijkonderzoek verricht betreffende de ethische professionalisering van sociale
professionals. In deze bijdrage wordt een veelheid van facetten aangestipt die illustratief
is voor de complexiteit die met dit onderzoek samenhangt: de (met name ook ethische)
complexiteit van de beroepspraktijk, van de beroepsvorming en van het praktijkonderzoek.