Samenvatting

In Nederland is sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw de verzorgingsstaat sterk aan het veranderen
en voortdurend onderwerp van discussie en strijd. Naast, of in plaats van (semi-) overheidsvoorzieningen
gericht op verzorgen en verzekeren, moeten burgers meer zelf en met elkaar verantwoordelijkheid nemen.
Politici en beleidsmakers dringen aan op meedoen, op actief burgerschap, op participatie vooral vanuit het
motief om de hoge kosten van de verzorgingsstaat het hoofd te kunnen bieden.
Wmo 2015
Per 1 januari 2015 is de nieuwe wet voor de maatschappelijke ondersteuning van kracht geworden: de
Wmo 2015. Deze wet vervangt de oude Wmo 2007. In de Wmo 2015 zijn de nieuwe taken van
gemeenten op het terrein van ondersteuning en zorg aan burgers vastgelegd.
Decentralisatie van zorg naar gemeenten
Niet het Rijk maar gemeenten zijn vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor een belangrijk deel van de
ondersteuning bij mensen thuis. De nieuwe Wmo geeft gemeenten de verantwoordelijkheid om hun
inwoners zo nodig te ondersteunen bij zelfredzaamheid en participatie. Als ondersteuning nodig is, wordt
gekeken naar wat de mogelijkheden zijn: wat de
hulpbehoevende zelf kan, wat het sociale netwerk wil en kan doen en wat vrijwilligers
kunnen bijdragen. Voor wie – ook met steun van de omgeving – niet (meer) zelfredzaam
kan zijn, is en blijft beroepsmatige ondersteuning of passende zorg op maat beschikbaar.
Gemeente Alkmaar
Per1 januari 2015 heeft de gemeente Alkmaar vanuit de Wmo meer verantwoordelijkheden voor het
organiseren van passende ondersteuning voor haar burgers en voert zij deze samen met partners in het
sociale domein uit. De gemeente Alkmaar is daarbij op zoek naar manieren om meer resultaat te
boeken met minder personele en financiële middelen en zal als opdrachtgever sociaal
ondernemerschap van ondersteuningsorganisaties stimuleren en (vrijwilligers)-organisaties sturen op
en ondersteunen in een nieuwe manier van werken.
Stichting WonenPlus Alkmaar
WPA is een vrijwilligersorganisatie die ‘burenhulp’1 organiseert en ondersteuning en begeleiding biedt
aan mensen die zelfstandig wonen, maar vanwege een tijdelijke of structurele beperking daar hulp en
ondersteuning bij nodig hebben. De vrijwillige dienstverlening is er voor incidentele, lichte hulpvragen.
WPA helpt hiermee kwetsbare mensen om, zo lang zij dat willen, zelfstandig thuis te kunnen wonen.
Hiervoor doet WPA een beroep op haar vrijwilligers en professionele hulpverleners. Daarnaast zet WPA
zich in om de maatschappelijke betrokkenheid en de sociale cohesie in de wijken te versterken.2
Dienstverlening WPA
De ondersteuning WPA wordt geboden op het moment dat het voor zowel de hulpvrager als de vrijwilliger
goed uit komt. Het gaat om problemen van alle dag waarbij WPA ondersteuning en hulp op maat aanbiedt.
De dienstverlening van WPA sluit zoveel mogelijk aan op de maatschappelijke taken en voorzieningen
van de gemeente Alkmaar na invoering van de Wmo. WPA levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de
doelstellingen die de gemeente Alkmaar zich in het kader van de Wmo stelt. Uitgangspunten in het
gemeentelijk beleid zijn:
1 Burenhulp is een vorm van vrijwillige inzet waarbij het gaat om spontane, kortstondige hulp. Burenhulp richt zich op
mensen die in nood zitten, hulp nodig hebben, en daarvoor niet op de spontane inzet van vrienden of familie kunnen
rekenen.
2 Uit: Verantwoording prestatiesubsidie WonenPlus Alkmaar aan de gemeente Alkmaar, A. Schippers, Alkmaar 2016, p. 3
Zorgen voor een betere zorg – onderzoek Stichting WonenPlus Alkmaar
26 mei 2016
5
 maatwerk en keuzevrijheid;
 dichtbij organiseren van ondersteuning;
 eenvoudig in uitvoering;
 lichte, praktische hulp waar mogelijk.
Conclusie en aanbevelingen
Uit het onderzoek blijkt dat de huidige dienstverlening van WPA aan mensen die vanwege een tijdelijke of
structurele beperking hulp en ondersteuning nodig hebben, goed aansluit op de Algemene voorzieningen
zoals deze zijn vastgelegd in het Wmo-beleidskader 2015 – 2018 Ondersteuning op maat en dichtbij
van de gemeente Alkmaar. Het uitbreiden en/of intensiveren van de dienstverlening WPA naar meer
complexe zorgtaken die vallen onder Maatwerkvoorzieningen en/of Ondersteuning betekent dit dat er
van WPA meer maatwerk, flexibiliteit, en organiserend vermogen wordt gevraagd en er eisen aan de
motivatie en deskundigheid van vrijwilligers WPA moet worden gesteld. De conclusie leidt tot een aantal
aanbevelingen, zoals:
 Uitbreiden dienstverlening WPA en samen te werken in projecten die ontmoeting en sociaal contact
tussen mensen vergroten;
 Het uitbreiden van servicepunten waar mensen terecht kunnen voor informatie of zich kunnen
aanmelden als abonnee of vrijwilliger van WPA;
 Het vergroten van mediawijsheid met name bij ouderen;
 Deskundigheidbevordering vrijwilligers WPA, dit ter ondersteuning en als waarborg voor de
kwaliteit van dienstverlening en de tevredenheid van de zorgvrager;
 Het bieden van vrijwilligers- en mantelzorgersondersteuning waardoor deze groepen ontlast
worden;
 Instellen van een vrijwilligersraad;
 Het vergroten van de naamsbekendheid WPA en de zichtbaarheid van de organisatie te verbeteren.