Samenvatting

Naar aanleiding van matige scores bij het klanttevredenheidsonderzoek, op het gebied van activiteiten en daginvulling, gaf locatiemanager R. Heijkoop opdracht om deze situatie op locatie Tiendhove nader te onderzoeken. De theorie beschrijft welke factoren in relatie staan tot een zinvolle daginvulling van verpleeghuisbewoners met dementie in een kleinschalige woonvorm. Dementie is een ziektebeeld dat gepaard gaat met cognitie stoornissen. Hierdoor zal de dementerende oudere moeite hebben de regie te houden over zijn daginvulling . Kleinschalig wonen is een woonvorm die geschikt is om de mate van betrokkenheid van dementerenden bij activiteiten te vergroten. De betrokkenheid bij activiteiten kan bijdragen aan de kwaliteit van leven. Echter, activiteiten alleen zijn niet voldoende om tot een zinvolle daginvulling te komen. Phinney et al. (2007) definiëren drie waarden die een daginvulling al dan niet zinvol maken voor de dementerende. Door de betrokkenheid ervaren deelnemers gevoelens van plezier en blijdschap. Ze ervaren een mate van aansluiting en ‘erbij horen’. Ze behouden een gevoel van autonomie en persoonlijke identiteit. Factoren die van invloed zijn op de betrokkenheid bij activiteiten zijn onder te verdelen in bewoners-, medewerkers- en organisatiekenmerken. Het praktijk onderzoek op locatie Tiendhove richt zich op de medewerkerskenmerken. De mate van emotionele uitputting is van invloed op de mate waarop bewoners zijn betrokken bij activiteiten.
In dit quasi-experimenteel onderzoek staat centraal welke interventies een zinvolle daginvulling – en daarmee de mate van kwaliteit van leven – voor dementerende bewoners van verpleeghuis Tiendhove kunnen vergroten. Vijf woongroepen, ieder met zes bewoners, te locatie Tiendhove werden bij dit onderzoek betrokken. Drie pilots zijn gelijktijdig uitgevoerd, ieder op een eigen groep. Daarbij werd getest wat het effect is van extra inzet van vrijwilligers, activiteitenbegeleiding of huishoudelijke hulp betekende op een zinvolle daginvulling van de dementerende bewoners. Twee groepen dienden als controle groep. Een nul-meting, een tussenmeting en een na-meting werd op alle groepen gehouden. Kwalitatief onderzoek werd verricht door middel van observaties op de woongroepen en een focusgroep met de betrokken eerst verantwoordelijk verzorgenden. Kwantitatief onderzoek werd verricht om de kwaliteit van leven voor, tijdens en na de pilots te meten. Daarbij werd gebruik gemaakt van de qualidem, een bestaand meetinstrument.
Onderzoeksresultaten laten zien dat de extra inzet van vrijwilligers bijdraagt aan een zinvolle daginvulling van de bewoners van locatie Tiendhove. De extra inzet van activiteitenbegeleiding draagt slechts gedeeltelijk bij aan een zinvolle daginvulling van de bewoners en de extra inzet van huishoudelijke hulp draagt niet bij aan een zinvolle daginvulling van de dementerende bewoners in Tiendhove. Het effect op de kwaliteit van leven is met dit onderzoek niet aangetoond. Dat wil echter niet zeggen dat de interventies geen bijdrage leveren aan deze kwaliteit. De extra inzet van vrijwilligers en een andere inzet van de activiteitenbegeleider (meer coachende rol) dragen direct op de korte termijn bij aan een zinvolle daginvulling en hoogstwaarschijnlijk op de lange termijn aan de kwaliteit van leven de bewoners van verpleeghuis Tiendhove.