Samenvatting

Er komt steeds meer aandacht voor de gevoeligheid van kinderen voor milieucontaminanten. Wanneer kinderen worden blootgesteld aan bepaalde contaminanten kan dit tot permanente schade leiden aan het centrale zenuwstelsel. Er zijn associaties gevonden tussen bepaalde contaminanten en autisme, concentratieproblemen en een verlaagd IQ. Voorgaande onderzoeken hebben aangetoond dat milieucontaminanten mitochondria in de hersenen kunnen aantasten, waardoor het vetzuurtransport en de β-oxidatie in de mitochondria verstoort raken. Zebravissen worden gebruikt als model voor het vertalen van gezondheidsrisico’s van milieucontaminanten op de mens. In dit onderzoek werd een analytische methode ontwikkeld en geoptimaliseerd om metabolieten in mitochondria in zebravis eieren te kwantificeren met LC-HILIC-ESI-MS/MS. De betreffende metabolieten zijn onder andere carnitine en acylcarnitines.
Tijdens het optimaliseren van de massaspectrometer instellingen werden de Multiple Reaction Monitoring (MRM) transities en instellingen van de Electrospray Ionization (ESI) bron geoptimaliseerd. Daarnaast zijn de eluens samenstellingen en het gradiënt programma van de LC geoptimaliseerd.
Voor het opwerken van de zebraviseieren werd een op de Vrije Universiteit gebruikte extractiemethode voor metabolomics getest waarbij gebruik werd gemaakt van een Liquid Liquid Extractie. Na de monstervoorbewerking werd een polaire fractie geanalyseerd met de geoptimaliseerde LC-HILIC-ESI-MS/MS methode en de apolaire fractie met een bestaande LC-RPLC-ESI-MS/MS methode.
De geoptimaliseerde methode heeft een runtijd van 17 minuten waarbij meerdere mitochondria metabolieten konden worden geanalyseerd waarbij er gebruik werd gemaakt van een ZIC-cHILIC kolom en een gradiënt programma met een eluens samenstelling met 10 mM ammoniumformaat met pH 3.
Na het optimaliseren van de methode, werd de herhaalbaarheid, recovery, blanco’s en lineariteit gevalideerd. De methode bleek na het uitvoeren van de methodevalidatie niet te voldoen aan de gestelde eisen waardoor de gemeten gehalten alleen semi-kwantitatief bepaald konden worden. Om de gevonden mitochondria metabolieten in zebravis eieren betrouwbaar te kunnen kwantificeren, zal er aanvullend onderzoek nodig zijn waarbij aanvullende methodevalidatie nodig is.