Samenvatting

De aanleiding van dit onderzoek is de pilot “Mediation in strafzaken” die in november 2013 van start is gegaan bij zes rechtbanken. Het Openbaar Ministerie en de Rechtbank van Den Haag, de verwijzers, hebben, in een voorselectie, strafzaken geselecteerd die zich zouden kunnen lenen voor mediation. Indien partijen met mediation akkoord zijn gegaan en zij tot afspraken zijn gekomen, dan kunnen de verwijzers daar rekening mee houden bij de afdoening. Echter, is het voor het mediationbureau van de Rechtbank Den Haag niet duidelijk of verwijzers die ook daadwerkelijk doen. De centrale vraag van dit onderzoek luidt: ‘Welk advies kan er aan het mediationbureau gegeven worden ten aanzien van informatieverschaffing aan hun cliënten* met betrekking tot de verschillende uitkomsten van strafzaken waar mediation is toegepast op grond van gegevens van de Rechtbank en het Openbaar Ministerie ten aanzien van de afdoeningen van strafzaken na toepassing van mediation en interviews met de verwijzende partijen?’
* Met cliënten wordt in dit onderzoek bedoeld de verwijzers, de strafmediators, verdachten, slachtoffers en advocaten. Het doel van mijn onderzoek was om aan het mediationbureau van de Rechtbank Den Haag een advies te geven ten aanzien van de informatieverschaffing aan hun cliënten met betrekking tot de verschillende uitkomsten van strafzaken waar mediation is toegepast, door middel van interviews met de verwijzers en door te bekijken wat er met de strafzaken gebeurd is, waarin in het jaar 2014 de mediation is toegepast. In dit onderzoek heb ik gebruik gemaakt van literatuuronderzoek, om erachter te komen hoe het proces van mediation in Nederland geregeld is. Daarnaast heb ik door middel van jurisprudentieonderzoek verschillende vonnissen bekeken en heb ik interviews afgelegd met de verwijzers. Uit het onderzoek is gebleken dat de verwijzers mediation in het strafrecht over het algemeen een erg goede ontwikkeling vinden. Daarnaast blijkt uit zowel de gegevens met betrekking tot de afdoening van de strafzaken na de toepassing van mediation als uit de interviews met de verwijzers dat er in grote mate rekening wordt gehouden met de uitkomsten van de mediation. Indien verwijzers een bepaalde bereidheid zien, met name bij de verdachte, waaruit blijkt dat zij er samen uit willen komen, wordt hier over het algemeen rekening mee gehouden in de afdoening van de strafzaak, mits zij er ook daadwerkelijk samen zijn uitgekomen in een vaststellingsovereenkomst. Voor het Openbaar Ministerie kan het maatschappelijk belang nog een grote rol spelen in de beslissing om alsnog een voorwaardelijke of onvoorwaardelijke straf op te leggen. Met betrekking tot hun informatiefunctie kan ik het mediationbureau van de Rechtbank Den Haag op grond van de resultaten van mijn onderzoek adviseren om partijen in het algemeen te wijzen op het belang van mediation.