Samenvatting

Door het biodiversiteitsverlies in Nederland wordt onder andere naar gemeenten gekeken voor oplossingen. De gemeente Hoeksche Waard heeft voor de verbetering van biodiversiteit binnen het gemeentelijk grondgebied de Uitvoeringsagenda Biodiversiteit 2022-2030 opgesteld. In de agenda staat het doel: ‘verder ontwikkelen groenblauw netwerk in de Hoeksche Waard vóór 2026’ geformuleerd. Voor het bereiken van dit doel zijn drie acties opgenomen, dit zijn: het stimuleren van gebiedspartners om het Natuurnetwerk Nederland af te maken, het opstellen van een landschapsplan en het opstellen van een aanvalsplan. De gemeente is hiervoor op zoek naar manieren om haar oppervlaktewaterlichamen aan te passen zodat deze gaan bijdragen aan het verbeteren van de biodiversiteit in het groenblauw netwerk.

Om te komen tot een conclusie is er aan de hand van een literatuuronderzoek, diepte-interviews met experts en vergelijkend onderzoek onderzocht wat de gemeente Hoeksche Waard kan doen aan haar oppervlaktewateren om het groenblauw netwerk verder te ontwikkelen. De eerste stap in het onderzoek was het bepalen wat de interactie van de biodiversiteit is tussen gemeentelijke wateren en wateren in het groenblauw netwerk. Vervolgens is er onderzocht hoe bestaande gemeentelijke wateren kunnen worden aangepast en nieuw aangelegde wateren kunnen worden ingericht om de biodiversiteit van het groenblauw netwerkt te bevorderen. Hierna is er gekeken naar welke specifieke locaties in aanmerking komen voor het toepassen van de geïdentificeerde aanpassingen.

De uitkomst van het onderzoek wees uit dat er twee kansen zijn voor de gemeente Hoeksche Waard om haar bestaande oppervlaktewateren aan te passen voor de biodiversiteit van het groenblauw netwerk. Allereerst de aanleg van natuurvriendelijke oevers langs gemeentelijke wateren en daarnaast het vormen van ecologische verbindingen met wateren in het netwerk. Bij nieuw aan te leggen gemeentelijke oppervlaktewateren komt dit grotendeels overeen, echter kan vooraf worden gekeken naar het inrichten van de juiste morfologische eigenschappen van de watergang om de toekomstige biodiversiteit van de watergang kansen te bieden. Dit houdt in dat het creëren van interactie tussen de biodiversiteit van gemeentelijke wateren en wateren in het groenblauw netwerk de biodiversiteit van het groenblauw netwerk kan verbeteren en daarom het groenblauw netwerk verder kan ontwikkelen.

Vervolgens zijn er diverse bestaande en vóór 2026 nieuw aangelegde gemeentelijke wateren geselecteerd waar natuurvriendelijke oevers kunnen worden gerealiseerd en er een directe verbinding plaatsvindt met het groenblauw netwerk. Wanneer deze gemeentelijke wateren natuurvriendelijke oevers krijgen en er wordt gezorgd voor een ecologische verbinding met het groenblauw netwerk, geeft dit de biodiversiteit van het groenblauw netwerk de mogelijkheid om te verbeteren.

Door deze aanpassingen toe te passen worden kansen gecreëerd voor de biodiversiteit van het groenblauw netwerk om te verbeteren. Het is echter niet met zekerheid vast te stellen dat deze verbetering gaat plaatsvinden en of dit voor 2026 zal gebeuren.

De aanbevelingen van het onderzoek zijn gebaseerd op beleidsmatige aanbevelingen, projectmatige aanbevelingen en vervolgonderzoek. De belangrijkste beleidsmatige aanbeveling is hier dat de gemeente het ontwerpproces van STOWA moet gaan hanteren bij de realisatie van nieuwe natuurvriendelijke oevers. De belangrijkste projectmatige aanbeveling is hier dat de gemeente bij de realisatie van nieuwe oppervlaktewateren moet gaan kijken naar het streefbeeld voor gemeentelijke wateren met een hoge ecologische kwaliteit. Daarnaast is het belangrijk voor de gemeente om vervolgonderzoek te doen naar de huidige ecologische kwaliteit van haar waterlichamen en de relatie tussen de biodiversiteit van specifieke gemeentelijke wateren en wateren in het groenblauw netwerk.