Samenvatting

Inleiding
Dit onderzoek richt zich op de belangrijkste kenmerken van discoursproblematiek, volgens de Linguïstisch Onderbouwde Vertel-Therapie (LOVT). De LOVT werd in 2018 ontwikkeld voor personen met afasie. In deze studie wordt onderzocht hoe en of de LOVT een bijdrage kan leveren bij de analyse en behandeling van discoursproblematiek bij een nieuwe doelgroep. De doelgroep bestaat uit personen gediagnosticeerd met cognitieve communicatiestoornissen (CCS) ten gevolge van rechterhemisfeerletsel (RHL) of diffuus traumatisch hersenletsel (THL). Ook richt het onderzoek zich op het in kaart brengen van de ervaringen van patiënten en de logopedist met de LOVT.

Methode
Er is kwalitatief onderzoek uitgevoerd. De belangrijkste kenmerken van discoursproblematiek zijn in kaart gebracht door de LOVT-analyses uit te voeren, waarbij gekeken werd naar de discoursmaten coherentie en cohesie. De ervaringen met de behandeling volgens de LOVT zijn vastgelegd, door bij twee patiënten en één logopedist uit de klinische revalidatiesetting, semigestructureerde interviews af te nemen. De onderzoeker heeft haar bevindingen en ervaringen geuit middels een kwalitatieve beschrijving.

Resultaten
De resultaten van discoursanalyses laten zowel afwijkingen zien in coherentie als cohesie. Op het niveau van coherentie werd een gestoorde verhaalstructuur gevonden. Binnen de topic-structuur werd overproductie van irrelevante topics en een minimale uitwerking van de topic-structuur waargenomen. Op het niveau van cohesie werden afwijkingen in referenties gevonden. Ook werden voegwoorden inadequaat gebruikt of weggelaten. De geïnterviewden en de onderzoeker hebben hun mening en ervaringen gedeeld over bepalende factoren voor een succesvol traject met de LOVT, het materiaal en de uitvoering van de LOVT en hetgeen de LOVT voor hen heeft opgeleverd.

Conclusie
Het onderzoek heeft uitgewezen dat discoursproblematiek bij personen met CCS zich met name voordoet op het niveau van coherentie en in mindere mate op het niveau van cohesie. Dit levert voornamelijk problemen in de structuur, samenhang en inhoud van verhalen op. De geïnterviewden en onderzoeker staan over het algemeen open voor de inzet van de LOVT, wel blijkt dat zij behoefte hebben aan enige aanpassingen. Het is aan de behandelend therapeut om de behandelsessies en het materiaal, anders dan de LOVT, af te stemmen op individuele mogelijkheden en interesses van de patiënt. Het is wenselijk om meer participatiegerichte taken op te nemen in de behandelsessies. Er zijn factoren gevonden die van invloed zijn op een succesvol traject met de LOVT, namelijk de ernst van de CCS, ziekte-inzicht en motivatie. Ook de fase van herstel bleek bepalend voor de voortgang van het traject. In de klinische fase werd de prioriteit veelal elders gelegd. Vermoedelijk leverde de LOVT bij de geïncludeerde patiënten geen daadwerkelijke vooruitgang op, wel verbeterde het ziekte-inzicht en in een enkel geval de motivatie.