Samenvatting

Achtergrond: Vanuit het operatiecentrum van het Martini Ziekenhuis is de aanleiding gesignaleerd. Er zijn namelijk geen interventies aanwezig die uitgevoerd kunnen worden ter vermindering van de incidentie van een delier bij patiënten ouder dan 70 jaar. Een delier is een psychische stoornis die tijdelijk van aard is en wordt veroorzaakt door één of meer lichamelijke verstoringen. Ook kan een risicovol en schadelijk insult, zoals een operatie, bijdragen aan de ontwikkeling van een delier (A Tahir & Mahajan, 2016). De preoperatieve en postoperatieve fase kennen wel interventies die toegepast kunnen worden bij patiënten ouder dan 70 jaar met een risico op het ontstaan van delier. De peroperatieve fase kent geen interventies die disciplines in het operatiecentrum zouden kunnen uitvoeren. Het doel van deze systematische literatuurstudie is daarom om vanuit de beschikbare wetenschappelijke literatuur evidence based practice interventies te onderzoeken die toepasbaar zijn in het operatiecentrum, om de incidentie van een delier te verminderen. Middels deze systematische literatuurstudie wordt antwoord verkregen op de onderzoeksvraag: Welke interventies, op basis van een literatuuronderzoek, kunnen de disciplines in het operatiecentrum uitvoeren ter vermindering van de incidentie van een delier bij patiënten ouder dan 70 jaar?
Methode: Deze systematische literatuurstudie is uitgevoerd met behulp van de databanken: Pubmed, Elsevier, Nursing Allied Science, Springerlink en EBSCOhost-Medline. Er is gebruik gemaakt van MeSH termen en zoekstrings. Voordat de artikelen in aanmerking kwamen voor dit onderzoek, moesten zij aan de inclusiecriteria voldoen. De artikelen omvatten alleen systematic reviews, randomized controlled trials, prospective en retrospective studies. De geïncludeerde artikelen zijn op basis van het onderwerp en level of evidence met elkaar vergeleken.
Resultaten: In totaal zijn er 38 artikelen gevonden, waarvan twaalf artikelen zijn gebruikt voor dit onderzoek. De verschillende artikelen zijn op basis van het interventieonderwerp gerangschikt. Er zijn vier interventieonderwerpen, namelijk medicatie, risicofactoren, familie/verpleegkundige en anesthesie. Uit de resultaten van het onderwerp medicatie blijkt dat verschillende medicamenten toepasbaar zijn om de incidentie van een delier te verminderen. Volgens de resultaten van het onderwerp risicofactoren blijken leeftijd en cognitieve stoornissen van grote invloed voor het ontstaan van een delier. Op grond van de resultaten uit het onderwerp familie/verpleegkundigen blijkt dat de aanwezigheid van familie een grote rol speelt bij het verminderen van de incidentie van een delier. Uit de resultaten van het onderwerp anesthesie blijkt dat het handhaven van stabiele hemodynamica, tijdens anesthesie, een vermindering van de incidentie van delier als gevolg heeft.
Discussie: De artikelen die per interventieonderwerp met elkaar zijn vergeleken hadden grotendeels hetzelfde level of evidence. De gezochte artikelen zijn onafhankelijk gezocht. De artikelen zijn dus niet door een tweede onderzoeker beoordeeld. Door het vergelijken van artikelen op level of evidence is klinische heterogeniteit of homogeniteit niet vastgesteld. De hierboven vermelde zwakten hebben niet tot een negatieve invloed geleid voor het onderzoek. Door het gebruiken van een gestructureerde lijst voor methodologische en redactionele beoordeling van artikelen is de mate van betrouwbaarheid en validiteit van deze systematische literatuurstudie vergroot.
Conclusie: Geconcludeerd kan worden dat er per interventieonderwerp verschillende interventies toepasbaar zijn om de incidentie van een delier te verminderen in het operatiecentrum. Zowel het gebruik van medicatie zoals haloperidol of propofol, familieparticipatie in het operatiecentrum, stabiele hemodynamica tijdens de anesthesie als het gebruik van preventiemodellen kunnen de incidentie van een delier verminderen.
Aanbevelingen: De algemene aanbeveling is om een algemeen protocol te ontwikkelen waar interventies in beschreven staan. De interventies uit deze systematische literatuurstudie kunnen een basis vormen voor de totstandkoming van het protocol. De interventies uit het protocol zijn vervolgens toepasbaar bij patiënten met het risico op het ontstaan van een delier. Met deze interventies kan de incidentie van een delier verminderd worden. Dit protocol wordt bij voorkeur ontwikkeld door de kwaliteitsfunctionaris van het operatiecentrum.