Samenvatting

Dit opdrachtgever van dit afstudeerrrapport is Wiebo Lamain, van het
Lectoraat Communication, Behaviour & The Sustainable Society van de Hanzehogeschool Groningen.
Energiecoöperaties spelen een belangrijke rol in de energietransitie, doordat ze duurzame initiatieven van bewoners ondersteunen. In Nederland bestaan er inmiddels al 483 energiecoöperaties met in totaal bijna 70.000 leden (HIER, z.d.). Bewoners spelen ook een belangrijke rol in de energietransitie en zullen moeten veranderen van passieve consumptie naar actieve prosumptie en betrokkenheid (Koirala et al., 2018). Aangezien niet elk huishouden is aangesloten bij een energiecoöperatie is het daarom van belang om deze burgerparticipatie
te vergroten door middel van energiecoöperaties.
In dit onderzoek werd er gefocust op de energiecoöperatie en de bewoners op Ameland en in de Noordoostpolder. De energiecoöperatie op Ameland is de Amelander Energie Coöperatie (AEC) en in de Noordoostpolder is het de Energie Pioniers Noordoostpolder (EPN). Het doel van dit onderzoek was het in kaart brengen van de psychologische processen die een rol spelen bij het wel of niet betrokken zijn van bewoners bij de energiecoöperaties. Zo stond in het onderzoek de volgende vraag centraal: ‘Hoe krijg je bewoners betrokken in de energietransitie door middel van de lokale energiecoöperatie?’.
Wat vooral opviel in de resultaten is dat bewoners in beide regio’s vooral met de energiecoöperaties in aanraking zijn gekomen door persoonlijke werving. Hierbij zijn bewoners van Ameland aangesloten bij de AEC, omdat zij het als deel van het eiland zien. Het grote draagvlak bleek een succesfactor te zijn van de energiecoöperatie. Toch zijn niet alle
bewoners aangesloten, omdat ze vaak elders klant zijn. Dit is daarom een barrière voor de AEC.
In de Noordoostpolder bleken vooral bewoners aangesloten te zijn die het zorgen voor de natuur en voor elkaar een belangrijke waarde vinden. Ook bleek bij hen het willen ondersteunen van lokale initiatieven van groot belang te zijn, wat een succesfactor is van de EPN. In deze
regio is het bestaan van de energiecoöperatie nog wel minder bekend dan op Ameland. De onbekendheid bleek hierdoor een barrière te zijn voor bewoners om betrokken te zijn. Zowel op Ameland als in de Noordoostpolder bleken mannelijke en oudere bewoners het vaakst bereikt te worden. In de Noordoostpolder werden daarnaast ook voornamelijk bewoners uit Emmeloord bereikt. Dit betekent dat in beide regio’s vooral de vrouwelijke en jongere nog niet genoeg bereikt worden. Deze groep bewoners zou bereikt kunnen worden door bijvoorbeeld vrouwenverenigingen of zorgorganisaties te benaderen, om vervolgens deze leden aan te trekken. In het geval van het aantrekken van jongere bewoners zouden beide energiecoöperaties sportverenigingen in hun regio kunnen benaderen om zo deze groep meer op de hoogte te brengen van de energiecoöperatie en hen betrokken te krijgen.
Bevat een samenvatting in het Engels. Includes a summary in English.