Samenvatting

1.Theoretisch kader en aanleiding.
De wijkverpleegkundige heeft een belangrijke taak op het gebied van patiëntveiligheid. Zij werkt volgens de professionele standaard wat bijdraagt aan kwalitatief goede, veilige en verantwoorde zorg (V&VN, 2015). Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau Groningen (2016) is gebleken dat 13-16 % van de inwoners van gemeente Oldambt laaggeletterd is, wat aangeeft dat er laaggeletterde cliënten kunnen voorkomen in het cliëntbestand van de wijkverpleegkundige bij Oosterlengte. De opdrachtgevers willen de patiëntveiligheid vergroten en staan voor kwaliteitsverbetering. Zij zien relevantie tot het doen van onderzoek voor de wijkverpleegkundige praktijk. In dit onderzoek zal de nadruk liggen op het ontbreken of onvoldoende aanwezigheid van basale functionele vaardigheden zoals geletterdheid ten aanzien van zelfregie op het gebied van medicatiegebruik.
2.Doelstelling en vraagstelling.
Het doel van het onderzoek is inzicht te krijgen in evidence based practise vaardigheden voor wijkverpleegkundigen om de zelfregie bij laaggeletterden omtrent medicatiegebruik te vergroten. Op basis van de context waarin de opdrachtgever Zorggroep Oosterlengte hun onderzoek hebben aangevraagd bij de Hanzehogeschool Groningen is de volgende onderzoeksvraag opgesteld:
”Welke evidence based practise vaardigheden kunnen wijkverpleegkundigen van Thuiszorg Oosterlengte toepassen om de zelfregie bij medicatiegebruik bij laaggeletterde cliënten met een chronische ziekte boven de 65 jaar te ondersteunen?”
3.Methodiek.
De vraagstelling bevat een beschrijvingsvraag (welke evidence based vaardigheden zijn er). Om de beste antwoorden te vinden is er gekozen voor het doen van literatuuronderzoek (Verhoeven,2014). Er zijn artikelen geanalyseerd en geïnterpreteerd vanuit de volgende thema’s: zelfregie, laaggeletterdheid, chronische ziekte en verpleegkundige vaardigheden. Door het maken van zoekstrings en het gebruiken van Boleaanse operatoren zijn de artikelen verzameld uit vakliteratuur en wetenschappelijke databanken. Er zijn relevante artikelen gebruikt van websites van cliënten organisaties alsmede die van mw. prof. dr. J. Rademakers. Tevens heeft de sneeuwbalmethode passende literatuur opgeleverd. Na selectie zijn uiteindelijk negen artikelen gebruikt. De beoordeling van de literatuur is onafhankelijk van elkaar uitgevoerd, er is een logboek bijgehouden en er is een goed onderzoeksvoorstel gebruikt en de mate van overeenstemming van de artikelen was groot wat de validiteit en betrouwbaarheid vergroot. De resultaten van het onderzoek zijn generaliseerbaar, want: in andere thuiszorg settings toepasbaar (Verhoeven,2014).
4.Resultaten en conclusie.
De negen artikelen geven antwoord geven op de hoofd- en deelvragen, want zij beschrijven evidence based vaardigheden voor wijkverpleegkundigen. Ook is de herkenning en het meten van laaggeletterdheid onderdeel van de uitkomsten.
Geconcludeerd mag worden dat er vaardigheden beschikbaar zijn die met name liggen op het communicatieve vlak zoals: het spreken van duidelijke en eenduidige taal, het toepassen van de teach-back methode waarin de professional aan de cliënt terugvraagt wat er is gezegd en het gebruik van pictogrammen.
5.Aanbevelingen.
De resultaten van dit onderzoek hebben geleid tot een aantal aanbevelingen die ingezet kunnen worden. De belangrijkste aanbeveling is dat stichting Oosterlengte hun wijkverpleegkundigen dusdanig toerust dat zij laaggeletterde cliënten herkennen in hun praktijk.