Samenvatting

Inleiding: Hoofdpijn is een veel voorkomend probleem wereldwijd wat zich op veel verschillende
manieren kan presenteren. Door de hoge mate van ziekteverzuim is hoofdpijn een groot
maatschappelijk probleem. Volgens de classificatie van de International Headache Society (IHS) is
tension-type headache (TTH) de meest voorkomende primaire hoofdpijnstoornis wereldwijd. Het
doel van deze systematische literatuurstudie is kennis en inzicht krijgen in de behandeling van TTH
patiënten. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: “Wat is de effectiviteit van manuele
therapie in vergelijking met usual care op het verminderen van hoofdpijnintensiteit en -frequentie bij
patiënten met tension-type-headache?”
Methode: Op systematische wijze zijn de databases PubMed, CINAHL, Cochrane en PEDro doorzocht
naar relevante Randomized Controlled Trials (RCT) en systematische reviews. Artikelen werden
geïncludeerd vanaf het jaar 2000 tot heden. De participanten in de studies hadden allemaal
episodische of chronische TTH en waren achttien jaar of ouder. De interventie bestond uit manuele
therapie en de uitkomstmaat was hoofdpijnintensiteit en -frequentie. De methodologische kwaliteit
van de geïncludeerde studies is beoordeeld middels de PEDro-score en de CBO-classificatie.
Resultaten: In vier geïncludeerde studies werd gekeken naar de invloed van manuele therapie bij
TTH. Twee van de vier geïncludeerde studies lieten een statisch significante verbetering (p<0.05) zien
op de hoofpijn intensiteit en -frequentie . De andere twee studies toonden wel een verbetering op
de hoofdpijn intensiteit en -frequentie echter was dit verschil niet significant (p>0.05).
Conclusie: Deze literatuurstudie toont aan dat manuele therapie mogelijk een positief effect heeft
op het verminderen van hoofdpijnintensiteit en -frequentie op korte en lange termijn bij patiënten
met TTH. Verder onderzoek is aan te bevelen door de beperking aan beschikbare literatuur. Tot slot
is het aan te bevelen om meer onderscheid te maken op de wijze waarop de manuele behandelingen
worden toegepast.
Samenvatting ook in het Engels.