Samenvatting

WIJ Groningen is in 2015 ontstaan als stichting, waarvan WIJ Vinkhuizen een van de wijken
is waar een sociaal team aanwezig is. De missie van de organisatie is ‘met elkaar, voor elkaar'.
Iedere Groninger hoort erbij en heeft het recht om mee te doen. De professionals van WIJ
Groningen bieden daarbij ondersteuning op verschillende gebieden. Een van de pijlers van
WIJ Groningen is preventief werken en ook het bevorderen van zelfredzaamheid is een
belangrijk speerpunt.
Dit onderzoek richt zich op wijkbewoners in Vinkhuizen die te maken hebben met financiële
problemen, en in het bijzonder op het probleem dat bewoners zich veelal te laat melden met
financiële problemen. Professionals geven aan dat als wijkbewoners zich melden bij WIJ
Vinkhuizen de financiële problemen vaak complex zijn. Er zijn bijvoorbeeld meerdere
aanmaningen bij verschillende bedrijven, gas, water, licht dreigt afgesloten te worden of er is
een betalingsachterstand bij de huur, waardoor de huisuitzetting al gepland is.
Uit literatuuronderzoek blijkt dat dit meerdere oorzaken heeft, waarbij schaamte en trots (het
zelf willen oplossen) een grote rol spelen. Deze twee oorzaken kwamen in interviews met
zowel wijkbewoners als professionals en ervaringsdeskundigen ook naar voren. Landelijk zijn
dit ook de grootste oorzaken voor mensen om geen hulp te zoeken bij financiële problemen.
Aan de hand van de decision matrix is samen met de opdrachtgever gekozen om voor
schaamte rondom armoede een product te ontwerpen. Daarnaast zijn er randvoorwaarden
opgesteld die belangrijk zijn bij het maken van het product. Het moet ten eerste efficiënt
(collectief, hetzelfde doen met minder mensen) zijn, ook is het belangrijk dat het preventief en
laagdrempelig is. Ten slotte is het belangrijk dat de beeldvorming van de hulpverlening positief
verandert.
Vanuit de probleemanalyse is een doelstelling geformuleerd: ‘Het doel is om een interventie
te ontwerpen om schaamte bij bewoners met financiële problemen in Vinkhuizen te
verminderen, waardoor de professionals van WIJ Vinkhuizen deze bewoners eerder kan
bereiken en ondersteunen op dit gebied’.
Gesprekken met professionals van andere wijkteams hebben inzicht gegeven in werkwijzen
die kunnen helpen om schaamte rondom armoede te verminderen. Vertrouwen opbouwen en
laagdrempelig en outreachend te werk gaan worden als belangrijk genoemd. In literatuur komt
naar voren dat het werkend kan zijn om ervaringen te delen, om schaamte te normaliseren en
het gesprek aan te gaan om vertrouwen op te bouwen. De outreachende aanpak is getoetst
tijdens het moreel beraad. Waar naar voren kwam dat alle professionals eropaf zouden gaan,
maar wel zorgvuldig zijn in hun aanpak.
Aan de hand van een brainwriting-sessie met ervaringsdeskundigen zijn er ideeën opgedaan
voor het product. Met behulp van de randvoorwaarden zijn deze ideeën gefilterd tot een top
vier, die is besproken met de opdrachtgever. Hieruit zijn twee ideeën samengevoegd en
uitgewerkt tot een product, dat vervolgens op twee momenten is geëvalueerd door
professionals van WIJ Vinkhuizen. Hier waren voorzichtige reacties op een meer
outreachende aanpak, waarbij zorgvuldigheid en handelingsverlegenheid een rol spelen.
Daarom is samen met de opdrachtgever bedacht om individuele gesprekken te voeren met
een aantal professionals. Met de inzichten van deze gesprekken is het uiteindelijke product
ontworpen: ‘de WIJk in’. Hiermee wordt de outreachende aanpak door een kleine groep
professionals, in samenwerking met Team Ervaringsdeskundigen, eerst getest en
geëvalueerd, voordat het breder kan worden ingezet. Daarnaast kwamen er tijdens het
onderzoek nog andere werkvormen en ideeën naar voren, die mogelijk bruikbaar zijn voor
WIJ Vinkhuizen om meer outreachend te werk te gaan. Deze vormen samen een
inspiratieposter