Samenvatting

Patiëntenparticipatie is in de afgelopen decennia steeds belangrijker geworden. Dit uitte zich zowel op macro-, meso- als microniveau. Op microniveau wordt patiëntenparticipatie geassocieerd met enkele voordelen waaronder een gunstiger ziekteverloop bij chronisch zieken, het vergroten van de veiligheid in ziekenhuizen en een afname van het sterftecijfer. Voor de verpleegkundige beroepsgroep zou patiëntenparticipatie bij kunnen dragen aan enkele belangrijke punten uit de beroepscode en het beroepsprofiel. Desondanks komt het nog maar moeilijk van de grond. Binnen het Martini Ziekenhuis te Groningen leidde dit tot de volgende probleemstelling: "welke verpleegkundige interventies en methodes kunnen de individuele participatie van opgenomen volwassen patiënten bij de (planning, uitvoering, evaluatie en verbetering van de) verpleegkundige zorg tijdens hun ziekenhuisopname stimuleren?".
Voor patiëntenparticipatie werd in dit onderzoek de volgende definitie gehanteerd: "patient participation in nursing practice can be defined as an established relationship between nurse and patient, a surrendering of some power or control by the nurse, shared information and knowledge, and active engagement together in intellectual and/or physical activities".
Doel van dit onderzoek was om binnen twintig weken middels een deskresearch antwoord te geven op de probleemstelling. Al bestaande literatuur vormde hierbij de basis voor een kwalitatieve inhoudsanalyse. Een zoektocht in 4 wetenschappelijke databanken leverde 683 artikelen op. Op basis van in- en exclusiecriteria werden hiervan 9 artikelen opgenomen in dit onderzoeksverslag. Uiteindelijk werden interventies uit 4 artikelen relevant bevonden vanwege hun potentiële bijdrage aan aspecten uit de definitie van patiëntenparticipatie.
Dit waren het voeren van een pre-operatief gesprek, overdragen aan bed, gebruik van een
e-health platform en het gebruik van een vertelkaart. Tevens werden relevante beperkingen geïdentificeerd.
Het lijkt niet gerechtvaardigd om voornoemde interventies, enkel op basis van dit onderzoeksverslag, zo (ziekenhuisbreed) over te nemen in de verpleegkundige praktijk. Aanbevolen wordt om eerst onderzoek te doen naar elke interventie op zich. Na een eventuele implementatie zou toetsend of evaluatief onderzoek uitgevoerd kunnen worden. Tevens wordt aanbevolen om verder onderzoek te doen naar relevante verpleegkundige interventies in relatie tot patiëntenparticipatie. Vooruitlopend op voorgaande zou wellicht wel (op kleine schaal) alvast ervaring op gedaan kunnen worden met één of meerdere interventies en zouden alvast de voordelen van en aandachtspunten rondom patiëntenparticipatie aan het (verpleegkundig) personeel benadrukt kunnen worden.