Samenvatting

De afgelopen jaren is een sterke toename te zien in de vraag naar professionele zorg voor
jongeren. Zo krijgt tegenwoordig één op de acht jongeren te maken met jeugdzorg (Van
Yperen et al., 2019). Kennis in Kracht is een organisatie die jeugdhulp biedt aan jongeren die
uitgevallen zijn in het onderwijs. Bij de kennismaking met de organisatie werd aangegeven
dat de jongeren op de deeltijd motivatie missen om terug te keren in het onderwijs. In overleg
is besloten om het onderzoek hierop te richten. Volgens de beroepscode van het sociaal
werk dragen sociaal werkers bij aan sociale rechtvaardigheid en mensenrechten
(Steenmeijer, 2021). Als deze jongeren niet terug keren in het onderwijs zullen zij
kansenongelijkheid ervaren in het onderwijs en uiteindelijk op de arbeidsmarkt (Ministerie
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, z.d.). Om dit tegen te gaan is het doel van ons
onderzoek dan ook om hulpverleners van de deeltijdgroep binnen Kennis in Kracht
handvatten te bieden om de jongeren te motiveren om terug naar school te gaan. Het
einddoel van ons onderzoek is om de jongeren met ‘succes en tevredenheid’ weer terug te
laten keren in het onderwijs. Met succes en tevredenheid wordt bedoeld dat de jongeren zelf
succes en tevredenheid ervaren en er dus klaar voor zijn om terug te keren naar het
onderwijs. Op korte termijn zorgt de motivatie van de jongeren ervoor dat zij terug keren in
het onderwijs en op lange termijn kan dit ervoor zorgen dat de jongeren meedoen in de
maatschappij en gelijke kansen hebben in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Hiermee
wordt bijgedragen aan een inclusieve samenleving, wat als doelstelling heeft dat iedereen
volwaardig mee kan doen (Movisie, z.d.).
Aan het begin van het onderzoek is via interviews met de praktijkbegeleider en hulpverleners
van de deeltijd het praktijkprobleem verhelderd. Hierop volgend is met hetzelfde doel ook
literatuuronderzoek gedaan op macro-, meso- en microniveau. Nadat het praktijkprobleem
duidelijk was zijn er ontwerpeisen van de hulpverleners, jongeren, literatuur en soortgelijke
organisaties verzameld. De hulpverleners gaven aan een programma te willen die zij kunnen
inzetten om met de motivatie van de jongeren aan de slag te gaan. Voor de hulpverleners is
het belangrijk dat er methodieken in het programma verwerkt zouden worden. De jongeren
gaven aan graag creatief en/of digitaal aan de slag te willen gaan. Vanuit literatuuronderzoek
kwam naar voren dat het product aan moet sluiten bij de behoeftes en moet passen bij de
leeftijd en leefwereld van de jongeren. Hierbij moet het product zich focussen op wat de
jongeren al kunnen om de motivatie te vergroten. Vanuit soortgelijke organisaties kwamen de
ontwerpeisen dat het product uitdagend en toegankelijk moet zijn en dat jongeren de
mogelijkheid moeten krijgen om keuzes te maken. Ook kwam vanuit de organisatie
Maatschappelijke Diensttijd (MDT) een best practice, namelijk een stappenplan die de
hulpverleners met de jongeren kunnen uitvoeren. In dit stappenplan staan allerlei
onderwerpen waarbij de jongeren verschillende opdrachten uitvoeren. De opdrachten zijn
gericht op het vergroten van de motivatie van de jongeren en zorgen voor een programma
voor de hulpverleners. Kortom sluit deze best practice goed aan bij een oplossing voor het
praktijkprobleem binnen Kennis in Kracht, waardoor de keuze is gemaakt om het
stappenplan te gebruiken als basisopzet voor ons product.
Op basis van de keuze om het stappenplan van MDT als opzet te gebruiken en aan de hand
van de ontwerpeisen is een prototype ontworpen. Het prototype bestaat uit vijf onderwerpen
waarbij de jongeren zelf de keuze hebben om te kiezen tussen verschillende opdrachten.
Deze onderwerpen zijn: persoonlijk profiel, positieve gezondheid, talenten en vaardigheden,
toekomst en doelen. Om erachter te komen of het prototype genoeg aansluit bij het
praktijkprobleem is er een evaluatiemoment met de praktijkbegeleider en de hulpverleners
geweest. Hieruit kwam naar voren dat zij enthousiast waren over het stappenplan en de
opdrachten goed vonden aansluiten bij de jongeren en het doel. Zij waren dan ook blij om
een programma te krijgen die zij kunnen inzetten tijdens de ondersteuning van jongeren op
de deeltijd. Om erachter te komen wat de jongeren van het stappenplan vonden hebben de
hulpverleners dit uitgetest met de jongeren. De jongeren gaven aan het plezierig te vinden
om met het stappenplan aan de slag te gaan. Zo werkten de jongeren samen aan de
opdrachten en ontstond er een gezellige sfeer. Door de positieve feedback van de
praktijkbegeleider, hulpverleners en jongeren is ervoor gekozen om het prototype als product
aan te leveren bij de organisatie. Hierbij zijn er een paar aanbevelingen toegevoegd.
Door het stappenplan aan te leveren bij Kennis in Kracht bieden we de hulpverleners
handvatten om met de jongeren aan de slag te gaan en ze meer motivatie te laten ervaren.
Hierdoor sluiten we aan bij de doelstelling van ons onderzoek.