Samenvatting

Inleiding: Sinds 2018 is de visie van het Martini Ziekenhuis dat moeder en kind zo min mogelijk van elkaar worden gescheiden. Eerder lagen de zieke pasgeborenen gescheiden van de moeder op de afdeling Neonatologie. Sinds de nieuwe visie liggen vaker zieke pasgeborenen op de afdeling Verloskunde bij de moeder. Op de afdeling Neonatologie wordt gebruik gemaakt van een pijnmeetinstrument, om een pijnscore af te nemen bij pasgeborenen. Men spreekt van een goed pijnbeleid wanneer iemands pijn regelmatig wordt gemeten. Hierdoor krijgt men een indruk van de effectiviteit van een behandeling. Op de afdeling Verloskunde wordt geen pijnscore afgenomen bij zieke pasgeborenen, de kennis over de noodzaak hiervan ontbreekt. Onderzoeksvraag: Bij welke pasgeborenen vanaf 36 weken die klinisch geboren zijn, liggend op de afdeling Verloskunde in het Martini Ziekenhuis, moet een pijnscore afgenomen worden? Doelstelling: Per januari 2020 is inzicht verkregen in het afnemen van pijnscores bij pasgeborenen vanaf 36 weken, die klinisch geboren zijn, door middel van kwalitatief onderzoek. De verkregen resultaten zijn meegenomen in de aanbevelingen aan de afdeling Verloskunde. De resultaten van het onderzoek kunnen bijdragen aan de kwaliteit van zorg van het Martini Ziekenhuis. Methode: Om antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag en de deelvragen is praktijkgericht onderzoek verricht. Gebruik is gemaakt van kwalitatief, beschrijvend onderzoek. Voor het beantwoorden van de vraagstelling, zijn door middel van ‘Thematische analyse’ de uitkomsten van literatuuronderzoek en praktijk (interviews) met elkaar vergeleken. Resultaat: Zowel verpleegkundigen als de verpleegkundig specialist en kinderarts-assistent geven aan dat een pijnscore afnemen bij pasgeborenen nodig wordt geacht op de afdeling Verloskunde. Met name als een vermoeden van pijn aanwezig is. Echter bij gezonde ‘blakende kinderen’ en bij een ongecompliceerde bevalling achten zij het afnemen van een pijnscore niet nodig. Genoemde risicofactoren en complicaties bij pasgeborenen waarbij een vermoeden van pijn kan zijn: o.a. vacuüm extractie, zware bevalling en schouderdystocie. De deelnemers noemen met name bloedprikken of prikken als interventies die pijn kunnen veroorzaken. Discussie: Kennis is vooral afkomstig van de geïnterviewden wat betreft de risicofactoren en complicaties die pijn kunnen veroorzaken bij pasgeborenen. Weinig is bekend hierover in de literatuur. Het is mogelijk dat meerdere risicofactoren en complicaties bestaan waaraan de deelnemers niet hebben gedacht. De kans is aanwezig dat de antwoorden gericht waren op risicofactoren en complicaties die voorkomen op de afdeling Neonatologie. Tijdens het uitwerken van de interviews zijn twee vragen onbewust overgeslagen, hierdoor kan het zijn dat bruikbare informatie is gemist. Voor de analyse van de resultaten heeft dit geen grote invloed. Wellicht kunnen andere resultaten worden verkregen met het interviewen van kinderartsen en/of andere geselecteerde deelnemers. Door bereik van dataverzadiging wordt ervan uitgegaan dat de resultaten representatief zijn voor dit onderzoek. Handmatig coderen geeft kans op bias vanwege menselijke fouten. Door het volgen van de stappen van ‘Thematische analyse’ zijn de uitkomsten van het coderen overzichtelijk gemaakt. Dit komt ten goede aan de betrouwbaarheid van de resultaten. Conclusie: Een pijnscore moet worden afgenomen bij pasgeborenen. Met name bij pasgeborenen met een geboortetrauma of bij een vermoeden van pijn. Idealiter moet een pijnscore worden afgenomen bij alle pasgeborenen voor het meten van een beginwaarde. Daarbij wordt opgemerkt dat een pijnscore niet hoeft worden afgenomen als het om gezonde pasgeborenen gaat, als de pasgeborene klinisch comfortabel is en als het om een normale bevalling gaat. Aanbevelingen: Het vraagt nader onderzoek om meer kennis te verkrijgen over pijn bij pasgeborenen vanaf week 36. Daarnaast kan onderzocht worden op de afdeling Verloskunde of de genoemde risicofactoren, complicaties en interventies volledig zijn. Het wordt aanbevolen om een pijnmeting in te voeren op de afdeling Verloskunde. Hierbij kan gekeken worden naar wat in het protocol van het Martini Ziekenhuis wordt vermeld. Aanbevolen is om een pijnmeetinstrument te gebruiken die past bij de doelgroep waarbij pijn gemeten gaat worden. Neem naast het afnemen van een pijnscore ook de omgevingsfactoren mee, klinische blik, de voorgeschiedenis van de pasgeborene en de mening van de ouders.