Samenvatting

Deze verantwoording richt zich op een training met als doel het bevorderen van het reflectievermogen. De verantwoording is een afstudeeronderzoek voor de studie Toegepaste Psychologie van de Academie van Sociale Studies aan de Hanzehogeschool in Groningen. De training is ontworpen in opdracht voor het Werkman VMBO. Dit is een middelbare school in Groningen, die werkt volgens het daltonprincipe. De school had behoefte aan een training om het reflectievermogen van de scholieren uit het eerste en tweede jaar te verbeteren. Zij merkten dat hier nog veel te halen viel, zowel op het gebied van taakreflecties als van diversiteit in meningen, achtergronden en sekse.
Om een passende training te ontwerpen, is kwalitatief onderzoek en literatuuronderzoek gedaan. Er zijn interviews afgenomen met scholieren uit jaar 1 en 2, coaches en de schoolleiding van het Werkman VMBO. In totaal zijn drie scholieren uit jaar 1 geïnterviewd en drie scholieren uit jaar 2. Daarnaast zijn ook drie coaches uit jaar 1 en drie coaches uit jaar 2 geïnterviewd. Als laatste is de schoolleiding geïnterviewd. De interviews hebben inzicht gegeven in de huidige situatie en de gewenste situatie rondom het reflectievermogen van de scholieren.
Bij de analyse van de huidige situatie is gebleken dat de scholieren slechts beknopte reflecties geven in reflectieverslagen. Daarnaast lijken scholieren vaak niet kritisch te denken over waar ze hun mening op baseren. Ook lijkt het voor de scholieren lastig om vanuit een ander perspectief te kijken. Vergeleken met de gewenste situatie is gebleken dat er een leernoodzaak is op het gebied van taakreflecties. Daarnaast blijkt er ook een leernoodzaak op het gebied van kritisch denken ten opzichte van eigen meningen en opvattingen. Dit wordt verder toegelicht in deze verantwoording. Uit de literatuur is gebleken dat meerdere aspecten invloed hebben op de ontwikkeling van het reflectievermogen, zoals de hersenontwikkeling en ontwikkeling van het zelfbeeld. Of het reflecteren op een jonge leeftijd aangeleerd kan worden, is nog niet volledig bewezen.
In deze verantwoording wordt ook toegelicht welke didactische keuzes er zijn gemaakt omtrent de ontwikkelde training. Belangrijk is dat de training aansluit bij de doelgroep en de school. Daarom is het van belang dat het een training is die past binnen het daltononderwijs. Hiervoor zijn verschillende didactische keuzes gemaakt en onderbouwd in deze verantwoording.
Deze verantwoording is geschreven op basis van kwalitatief onderzoek in combinatie met literatuuronderzoek. Daarmee is een training ontwikkeld die kan worden ingezet om het reflectievermogen van de scholieren van leerjaar 1 en 2, van het Werkman VMBO, te vergroten. De training is nog niet geëvalueerd door gebrek aan tijd. Bevat een samenvatting in het Engels. Includes a summary in English.