Samenvatting

Horizon Begeleiding is een organisatie die sinds 2007 perspectief biedt aan jongeren en
(jong)volwassenen met een autismespectrumstoornis (ASS), angststoornis of daarmee
vergelijkbare problematiek en daardoor ernstig belemmerd worden in hun ontwikkeling op
een of meerdere levensgebieden. Het doel van Horizon Begeleiding is dat de jongeren en
(jong) volwassenen voldoende eigen regie krijgen, een hogere kwaliteit van leven ervaren en
op maat kunnen participeren in de maatschappij. Dit doet Horizon Begeleiding door middel
van begeleiding, educatieve dagbesteding en een domein overstijgende analyse.
Horizon Begeleiding vindt dat “iedere jongere recht heeft op ontwikkelingsperspectief,” aldus
Bouwke van Eeken (Horizon Begeleiding, 2023).
Op 1 augustus 2013 trad de Wet Passend Onderwijs in werking. Deze wet heeft als doel dat
scholen in het funderend onderwijs (onderwijs voor leerlingen van 4 tot 18 jaar) op een zo
efficiënt en effectief mogelijke manier passend onderwijs realiseren. Wat er met deze wet
bedoeld wordt is dat scholen een zorgplicht krijgen voor passend onderwijs. Scholen moeten
deze zorgplicht vervullen voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben
(Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, 2023). Middelbare scholen worden
geacht het ondersteunen van jongeren te kunnen waarborgen, en waar nodig hun aanpak
aan te passen, vanaf het moment dat de Wet Passend Onderwijs van kracht is gegaan.
Om dit advies te schrijven is er gebruik gemaakt van ontwerpgericht onderzoek. In dit
ontwerpgericht onderzoek is er gebruik gemaakt van het Double Diamond – model. Dit
model laat zien dat het ontwerpproces bestaat uit twee taken. De eerste taak is ervoor
zorgen dat de onderzoeker weet dat hij iets ontwerpt dat gericht is op de essentie van het
probleem en dus de behoefte van de doelgroep. Dit vindt plaats in de eerste twee fasen van
het Double Diamond-model. De discover en define fase. De tweede taak van de
onderzoeker is om vanuit het vastgestelde ontwerpvraagstuk vorm en inhoud te geven aan
een passende oplossing. Deze vindt plaats in de laatste twee fasen van het Double
Diamond-model. Dit zijn de develop en deliver fase (Van ’t Veer et al., 2020).
Het doel van het onderzoek is: het in kaart brengen van de factoren die bijdragen aan het
vergroten van het uitstroomsucces van jongeren met ASS van Horizon Begeleiding naar een
passende vorm van middelbaar onderwijs. Vanuit dit doel is de volgende hoofdvraag
ontstaan:
Hoofdvraag: Welke factoren zorgen voor een vergroot succes bij jongeren met ASS bij de
overgang naar een passende vorm van middelbaar onderwijs?
Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden hebben wij de volgende deelvragen
onderzocht.
Deelvragen:
• Welke factoren spelen er bij jongeren met ASS bij het succesvol uitstromen
naar een passende vorm van middelbaar onderwijs?
• Welke factoren spelen er bij middelbare scholen bij het succesvol instromen
van jongeren met ASS vanuit Horizon Begeleiding?
• Welke factoren spelen er bij de begeleiders van Horizon Begeleiding bij het
succesvol uitstromen van jongeren met ASS naar een passende vorm van
middelbaar onderwijs?
Na het ontwerpgerichte onderzoek zijn een aantal aanbevelingen opgesteld. Hier staan ze
kort op een rijtje:
- ‘De Scholenwijzer’ heeft een digitale versie nodig zodat het makkelijk is in gebruik.
- Interdisciplinaire samenwerking moet worden verbeterd door middel van ‘De
Scholenwijzer’.
- ‘De Scholenwijzer’ in alle regio’s inzetten waar Horizon Begeleiding gevestigd is.
In het eerste hoofdstuk wordt het eindproduct beschreven, en wordt uiteengezet hoe de
keuze is gevallen op dit product. In het tweede hoofdstuk wordt de aanleiding van het
onderzoek beschreven met een probleemanalyse op micro-, meso- en macroniveau.
Hoofdstuk 3 gaat over de verantwoording van de vier fasen van het Double Diamond-model.
Tot slot wordt in het vierde en teven laatste hoofdstuk, onze aanbevelingen uitgeschreven
en verantwoord.
In bijlage 8 vindt u ons eindproduct. We willen graag een disclaimer toevoegen dat het
product niet de juiste lay-out krijgt in dit Word-document, doordat het lettertype zelf
ontworpen is. In bijgeleverd pdf-document heeft het eindproduct wel zijn goede lay-out