Samenvatting

Inleiding Pesten is iets wat niet alleen onder kinderen voor komt, maar ook volwassenen in verpleeghuizen maken zich schuldig aan onderling pestgedrag. Hier is minder onderzoek naar gedaan, hetgeen de reden kan zijn dat pesten onder verpleeghuisbewoners minder bekend is. Het zou ook kunnen zijn dat het verplegend personeel pesten niet herkend als pesten.
Aanleiding Afdeling Centrum Chronische Beademing (CCB) van Zonnehuisgroep Noord te Zuidhorn wil graag weten hoe onderling pestgedrag van de cliënten door hun zorgpersoneel herkend wordt. De achterliggende gedachte is dat het verplegend personeel een cruciale rol kan spelen bij het oplossen van het probleem en dat begint bij de herkenning van het pestgedrag.
Samenvatting inleiding Internationale en nationale onderzoeken tonen aan dat pesten onder verpleeghuisbewoners een serieus probleem is waar weinig over bekend is. Pestgedrag wordt vooral waargenomen als verbaal geweld zoals schelden, roddelen en sociaal buiten sluiten, maar ook fysiek pesten komt voor. Tijdstip, locatie en aanwezigheid van meerdere mensen kunnen van invloed zijn op het pestgedrag. Verplegend personeel herkend pestgedrag niet altijd, omdat zij hier onvoldoende in geschoold zijn en documenten of valide meetinstrumenten over pesten ontbreken.
Op de afdeling CCB wonen cliënten met lichamelijke aandoeningen. De vraag is hoe verplegend personeel van deze afdeling pestgedrag denkt te herkennen.
Doelstelling Op 1 februari 2019 is bekend hoe het verplegend personeel van de afdeling Centrum Chronische Beademing (CCB) pestgedrag van cliënten onderling herkend.
Vraagstelling Hoe herkent het verplegend personeel op de afdeling CCB Zonnehuisgroep Noord pestgedrag tussen de cliënten van de afdeling CCB?
Samenvatting data-verzamelmethode en analyse Dit kwalitatieve onderzoek is uitgevoerd door semigestructureerde interviews af te nemen bij 20% van het verplegend personeel van de afdeling CCB die random gekozen zijn. De uitkomsten zijn geanalyseerd met behulp van Kwalitan en Atlas.ti en naast de uitkomsten van de literaire studie gelegd.
Samenvatting belangrijkste resultaten Pestgedrag wordt niet herkend op basis van kennis, richtlijnen of valide meetinstrumenten, maar op basis van eigen normen en waarden. Zo kunnen meerdere collega’s eenzelfde observatie doen, maar andere conclusies trekken. Pestgedrag wordt als zodanig herkend door wat men hoort, ziet, voelt of denkt waar te nemen. Daarnaast geven bewoners zelf ook aan of zij of een medebewoner gepest wordt. Het pesten gebeurt met name binnen een groep en minder individueel. Een vermoeden van pesten wordt niet altijd bij de cliënt geverifieerd. Fysiek pesten werd in het verleden waargenomen, momenteel wordt enkel verbaal pesten herkend.
Conclusie Herkenning van pesten is gebaseerd op subjectieve waarnemen. Groepsdynamiek wordt gezien als trigger van pestgedrag. Hulpmiddelen om pesten beter te herkennen ontbreken op de afdeling CCB en worden als gemis aangeduid. 60% van de zorgverleners voelt zich onvoldoende competent om pesten te herkennen.
Belangrijkste aanbevelingen Er moet verder onderzoek gedaan worden. Te denken valt aan hulpmiddelen en informatie die de afdeling helpen om pesten te herkennen. Daarnaast valt te denken aan richtlijnen die eenduidig grenzen aangeven welk gedrag wel en niet acceptabel is. Overige disciplines kunnen helpen deze op te stellen. Een andere aanbeveling is om te onderzoeken of intervisie zinvol is bij herkennen van pestgedrag of preventief tegen pesten helpt.