Samenvatting

Ik ben in deze scriptie ingegaan op de fiscale knelpunten die optreden bij bedrijfsopvolging in het familiebedrijf.
Ik ben begonnen met de overdracht van een enkelvoudige BV in het kader van bedrijfsopvolging. Daarbij is er een onderscheid gemaakt tussen de overdracht bij overlijden en de overdracht tijdens leven.
Bij het schenken of vererven van het ondernemingsvermogen kan er, onder voorwaarden (zie blz.15), gebruik gemaakt worden van de bedrijfsopvolgingsfaciliteit. Dit houdt in dat 75% van het ondernemingsvermogen is vrijgesteld van schenkings- of successierecht als aan de voorwaarden voldaan is.
Bij overdracht van een BV bij overlijden bestaat er een doorschuiffaciliteit voor de ab-claim die ontstaat bij vervreemding van de aandelen. Dit houdt in dat er geen sprake is van een vervreemding bij overgang van de aandelen krachtens erfrecht, of bij de verdeling van een nalatenschap binnen twee jaar na het overlijden van de erflater.
Bij schenking of overdracht van de ab-aandelen tijdens leven bestaat er, anders dan bij vererving, geen doorschuifregeling. Nu moet de overdrager dus direct afrekenen. Het oprichten van een holdingstructuur zou hiervoor een oplossing kunnen zijn.
Door het opzetten van een holdingstructuur, kan een directe belastingheffing bij vervreemding van de aandelen worden uitgesteld doordat de winst in de deelnemingsvrijstelling valt.
Naast de vele voordelen die de holdingstructuur met zich meebrengt (zie paragraaf 3.3), ontstaan er ook problemen waar rekening gehouden mee moet worden. Bij het vererven van een BV aan meerdere erfgenamen, kan het voorkomen dat één van de erfgenamen de onderneming wilt voortzetten, terwijl de anderen juist willen dat er dividend wordt uitgekeerd. Om dit te voorkomen, kunnen de aandelen tijdens leven gecertificeerd worden. Hierdoor wordt de continuïteit na overlijden gewaarborgd.
De voordelen van een holdingstructuur kunnen ook worden gebruikt om de toekomstige successierechten bij de kinderen te verminderen doordat vader samen met de kinderen een overnameholding opricht. Het voordeel hiervan is dat vader een deel van de toekomstige waardestijging van de aandelen in de werk-BV afstaat. De waardestijging komt op deze wijze toe aan de kinderen. Een nadeel van de overdracht is dat de kinderen via hun aandelenbezit ook zeggenschap krijgen in de onderneming. Dit probleem kan worden voorkomen door de aandelen in de overnameholding eerst te certificeren.
Bij een bedrijfsopvolging wordt vaak ook een pand overgedragen. Hierbij is 6% overdrachtsbelasting verschuldigd. Ik heb kort de rol beschreven die de overdrachtsbelasting kan spelen bij 3 verschillende vormen van bedrijfsopvolging: De verkoop van de aandelen van de werk-BV uit privé, de verkoop van een deelneming door de holdingvennootschap en de activa/ passivatransactie.
Bij bedrijfsopvolging moet ook rekening gehouden worden met de tbs-regeling.
De DGA valt onder de tbs-regeling wanneer hij een bedrijfspand in privé houdt en het pand verhuurt aan de BV waarvan hij aanmerkelijkbelanghouder is. Dit houdt in dat de huur belast is in box I tegen het marginale tarief van 52%. Ook is het zo dat in deze situatie de waardestijging van de onroerende zaak bij verkoop progressief is belast in box I. Een ander nadeel is dat de BOF alleen geldt voor de aandelen in de BV en niet voor het pand.
Een oplossing hiervoor is dat de DGA het bedrijfspand aan zijn meerderjarige kind kan verkopen. Meerderjarige kinderen worden o.g.v. art. 3.91 niet gezien als verbonden personen.1 Het meerderjarige kind kan dan het pand verhuren aan de BV van zijn vader zonder dat ze vallen onder de tbs-regeling. Als zoon de BV erft, verhuurt zoon het pand aan zijn eigen BV. Hierdoor valt het pand weer onder de tbs-regeling.