Samenvatting

In de zorgsector is een verandering waarneembaar van aanbodgerichte zorg naar vraaggerichte zorg. Bij deze vraaggerichte benadering gaat het om de behoefte van de zorgvrager. Voor zorgorganisaties is het belangrijk om de voorkeuren van hun cliënten te inventariseren, ook als het gaat om de maaltijdvoorziening. Voeding speelt namelijk niet alleen een belangrijke rol bij het in stand houden van een goede voedingstoestand maar heeft ook een sociale betekenis. Door de maaltijdvoorziening aan te passen aan de behoeften van de cliënten kan de kwaliteit van leven verhoogd worden. De zorginstelling Topaz heeft nu niet voldoende inzicht in de wensen en verwachtingen van hun cliënten wat betreft de maaltijden. De zorg van Topaz kan meer vraaggericht worden door de maaltijdtevredenheid en -voorkeuren van de cliënten te onderzoeken. Vervolgens kan bij de maaltijdvoorziening hierop ingespeeld worden. Dit kan de tevredenheid van de cliënten verhogen.
Methoden: Het literatuuronderzoek heeft geleid tot twee gevalideerde meetinstrumenten die de vraaggerichtheid van de maaltijdvoorziening kunnen verhogen. Dit zijn de vragenlijsten FoodEx-LTC en 'Albron beter eten monitor-lijst', deze zijn voor dit onderzoek samengesteld tot één vragenlijst. Het meetinstrument 'Albron beter eten monitor-lijst', achterhaalt de maaltijdvoorkeuren. Vervolgens worden deze voorkeuren vertaald naar ' eetprofielen' ofwel 'type eters'. Met de FoodEx-LTC wordt de tevredenheid over de huidige maaltijdvoorziening gemeten. De samengestelde vragenlijst is gebruikt in het surveyonderzoek. Er heeft hierbij een aselecte, systematische steekproef plaatsgevonden.
Resultaten: In totaal hebben 35 mannen (29 %) en 85 vrouwen (71 %) deelgenomen aan het onderzoek. Van de respondenten geeft 80% aan (enigszins) tevreden te zijn met de maaltijden. Na analyse van de vragenlijsten zijn de respondenten ingedeeld in eetprofielen. Van de respondenten behoort 30% tot de avontuurlijke eters, 26% tot de traditionele eters, 24% tot de gemakkelijke eters, 11% tot de dankbare eters en 9% tot de kritische eter. De eetprofielen zijn verder in te delen naar 'sociale gerichtheid' en 'erg gericht op eten'. 'Sociale gerichtheid' wil zeggen dat respondenten graag samen met anderen de maaltijd gebruiken. 'Erg gericht op eten' wil zeggen dat respondenten eten en drinken heel erg belangrijk vinden. Van de 120 respondenten zijn 101 (84%) respondenten sociaal gericht en negen (8%) respondenten zijn erg gericht op eten. Conclusies en aanbevelingen: Uit het tevredenheidsonderzoek blijkt dat de meerderheid van de respondenten over het algemeen tevreden zijn over de maaltijden. Ze voelen zich niet machteloos om de maaltijden te veranderen. Minder dan de helft van de respondenten vindt dat ze maaltijden krijgen die ze niet lusten of dat er weinig variatie is in de bereidingswijze van de maaltijden. Met behulp van de eetprofielen kan er worden gekeken welke veranderingen er aangebracht kunnen worden in de maaltijdvoorziening. Het maaltijdaanbod en de ambiance kunnen gedifferentieerd worden naar de eetprofielen. Dit zou door middel van een menuplan kunnen, waarin rekening wordt gehouden met de verschillende type eters, zodat de cliënten voldoende keuzemogelijkheden hebben die aansluiten bij hun wensen, zoals wat ze willen eten, waar ze willen eten en met wie. De ambiance kan bevorderd worden door een gezellige en huiselijke sfeer te creëren. Het verdient de aanbeveling om de vragenlijst periodiek door een groot aantal cliënten per locatie te laten invullen. De eetprofielen kunnen namelijk na verloop van tijd veranderen, door toepassing van de vragenlijst kunnen de eetprofielen opnieuw bepaald worden en kan de maaltijdvoorziening hierop worden afgestemd.