Samenvatting

Door de vergrijzing, het toenemen van chronische ziekten, eerder ontslag uit het ziekenhuis en het steeds langer thuis blijven wonen van ouderen, zal de behoefte aan zorg aan huis toenemen. Ook diëtisten werkzaam in de eerste lijn zullen steeds vaker huisbezoeken moeten uitvoeren. Dit onderzoek beantwoordt de vraag: Hoe kan de kwaliteit van de zorg door eerstelijns diëtisten voor de thuisgebonden cliënt worden gewaarborgd en verbeterd? Het doel is om de ervaringen en meningen van eerstelijns diëtisten omtrent het huisbezoek in kaart te brengen om aanbevelingen te doen over hoe de kwaliteit van diëtistische zorg aan huis geoptimaliseerd kan worden.
Methode:
Er is literatuuronderzoek verricht naar de doelmatigheid en de kostenefficiëntie van diëtistische zorg aan huis. Het praktijkonderzoek is kwalitatief van aard. Middels semigestructureerde diepte-interviews zijn zeven eerstelijns diëtisten geïnterviewd over hun ervaringen en meningen met betrekking tot de zorg aan thuisgebonden cliënten. Data-analyse is uitgevoerd via de gefundeerde theorie benadering.
Resultaten:
Diëtistische zorg aan huis kan doelmatig zijn om ondervoeding bij kwetsbare ouderen terug te dringen. Investering in diëtetiek kan leiden tot forse besparingen op andere zorgkosten, maar meer onderzoek over de kostenefficiëntie van diëtetiek in de thuissituatie is wenselijk om harde conclusies daarover te trekken. De meeste diëtisten staan positief tegenover huisbezoeken. Het grootste voordeel blijkt de meerwaarde aan informatie die diëtisten door huisbezoeken kunnen verkrijgen, waardoor ze hun advies beter kunnen afstemmen op de behoefte van de cliënt. De diëtisten ervaren een aantal hindernissen bij het uitvoeren van huisbezoeken, met name de hoge tijdsinvestering, een minder efficiënte werkwijze en de beperkte vergoeding. Een goede multidisciplinaire samenwerking, vooral met huisartsenpraktijken, thuiszorgorganisaties en met de tweede lijn, wordt als zeer bevorderend gezien.
Conclusie en aanbevelingen:
Zorg aan huis vraagt om een integrale benadering en de diëtist dient een constructief aandeel te hebben in de multidisciplinaire samenwerking rond de zorg voor thuisgebonden mensen. De kwaliteit van diëtistische zorg aan huis kan worden gewaarborgd door het ontwikkelen van gerichte en effectieve multidisciplinaire samenwerking op lokaal en regionaal niveau. Om meerwaarde voor hun thuisgebonden cliënten te leveren, kunnen diëtisten zich specialiseren in de zorg voor ouderen door de nodige kennis, ervaring en netwerk op te bouwen en te onderhouden. Om optimale zorg te kunnen bieden aan alle thuisgebonden mensen, kunnen diëtisten ook hun klassieke rol uitbreiden door nieuwe kansen te zoeken, met name in het begeleiden van sondevoeding in de thuissituatie of van bijzondere doelgroepen (bijvoorbeeld psychiatrische patiënten, verstandelijke gehandicapten, de verslavingszorg).
Gezien de huidige maatschappelijke ontwikkelingen moet een reëel debat over de toekomst van de diëtetiek voor thuisgebonden mensen worden geïnitieerd door zorgverleners, beleidsmakers en zorgverzekeraars. Als dieetbegeleiding aan huis wordt erkend door de maatschappij als een effectieve manier om ondervoeding terug te dringen en de nodige zorg aan ouderen en andere thuisgebonden mensen te leveren, dan moeten passende financiële maatregelen worden ingezet om de kwaliteit van de zorg aan huis te waarborgen.