Samenvatting

Inleiding: Uit onderzoek is gebleken dat door ploegendienstarbeid een ongezonde leefstijl kan ontstaan. Ziekten en aandoeningen als gevolg hiervan kunnen leiden tot ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid, hogere kosten voor het bedrijf en een verhoging van de zorgkosten. Leoni Hamilton, eigenaresse van praktijk ‘Hamilton Health’ wil bijdragen aan deze problematiek door een voedingsinterventie te verzorgen voor de SEH-verpleegkundigen van het St. Antoniusziekenhuis. Het doel van dit onderzoek is het in kaart brengen van de factoren die van invloed zijn op de voedingskeuzes van de SEH-verpleegkundigen. De resultaten van het onderzoek zullen vervolgens input geven voor de ontwikkeling van een voedingsinterventie voor deze verpleegkundigen om hun voedingskeuzes te optimaliseren.
Methode: In dit kwalitatieve onderzoek is data verzameld middels semigestructureerde interviews en voedingsdagboeken (N=9). Er is gebruik gemaakt van een vooraf opgestelde topic- en vragenlijst, gebaseerd op het gedragsverklarende ASE-model. Met behulp van voedingsdagboeken zijn de huidige voedingskeuzes van de respondenten in kaart gebracht en vergeleken met de ‘Richtlijnen Goede Voeding’.
Resultaten: De aanbevelingen van de Gezondheidsraad voor onder andere fruit, noten, zuivel en thee worden niet behaald door de respondenten. De respondenten vinden gezonde voeding belangrijk, zijn hierin geïnteresseerd en zijn reeds bewust bezig met gezonde voeding, evenals hun partner en de meeste collega’s. Voordelen van het maken van gezonde voedingskeuzes wegen voor de respondenten zwaarder dan de nadelen. De meeste respondenten voelen zichzelf, in grote lijnen in staat om de voedingskeuzes te verbeteren. Zij ervaren daarbij support van hun partner en collega’s. Respondenten zien echter wel barrières zoals het gebrek aan pauzes, het grote aanbod aan voedingsinformatie en het niet van de afdeling kunnen en het daardoor aangewezen te zijn op maaltijdvoorbereidingen vanuit huis. Door onderliggende barrières zoals een hongergevoel en vermoeidheid zijn ongezonde verleidingen soms moeilijk te weerstaan. De nachtdiensten en bij thuiskomst na werk, zijn momenten waarop verpleegkundigen hier vooral moeite mee hebben. De respondenten geven aan meer vaardigheid te willen krijgen in het bieden van weerstand tegen ongezonde voeding en in het bereiden van een snelle makkelijke gezonde maaltijd. Daarnaast geven respondenten aan voldoende basiskennis te hebben maar hun kennis over voeding met betrekking tot de nachtdienst en de bijbehorende fysiologische processen te willen verhogen.
Conclusie: Er kan geconcludeerd worden dat een voedingsinterventie zich moet richten op de factoren ‘barrières’, ‘kennis’ en ‘vaardigheden’ van het ASE-model. Daarnaast is het van belang dat de niet behaalde ‘Richtlijnen Goede Voeding’ onder de aandacht gebracht worden bij de verpleegkundigen.
Discussie en aanbevelingen: Tijdens het onderzoek is selectiebias opgetreden omdat de SEH-verpleegkundigen die meededen met het onderzoek allen geïnteresseerd zijn in gezonde voeding. Bij het ontwerpen van een voedingsinterventie moet daar rekening mee gehouden worden.
Aanbevelingen kunnen gedaan worden met betrekking tot de inhoud van de voedingsinterventie zoals het geven van een workshop ‘trainen van zelfcontrole’ en een workshop ‘maaltijdvoorbereiding’. Daarnaast wordt aanbevolen een voorlichting te geven om de kennis te verhogen over de Richtlijnen Goede Voeding’ en over voeding tijdens de nachtdienst met bijbehorende fysiologie.