Samenvatting

De stedelijke bebouwde omgeving staat in de nabije toekomst voor een grote uitdaging. Wet- en regelgeving verplicht projectontwikkelaars van gebouwen om steeds duurzamer te worden en een klimaat mitigerende rol aan te nemen. Tegelijkertijd beginnen de gevolgen van klimaatverandering hun grip te krijgen op de stad, waardoor, met de toename van verstening en verstedelijking, effecten als city heat stress en overstromingen een steeds relevanter thema worden in het stedelijk beleid.

Met de BENG-norm (bijna energieneutraal gebouw-norm) introduceert de nationale overheid een strenge eis aan de duurzaamheid van gebouwen, van kracht vanaf januari 2021. Voor de binnenstedelijke hoogbouw betekent deze norm een aandeel hernieuwbaar energie van ≥ 40%. Hiermee valt het bijna niet meer weg te denken dat nieuwe binnenstedelijke hoogbouw voorzien wordt van PV-panelen. Deze voorziening voor duurzame energieopwekking is vooralsnog de meest rendabele invulling voor dit vraagstuk en het rendement van PV blijft in de toekomst enkel toenemen. Om naast deze klimaat mitigerende ontwikkeling ook te reageren op het veranderende klimaat zijn beleidsmakers in Nederland druk bezig met het implementeren van eisen aan de nieuw- en bestaande bouw. Zo is in het Convenant Klimaatadaptief Bouwen van de Provincie Zuid-Holland, ondertekend door onder andere de gemeente Rotterdam en Den Haag, vastgelegd dat een groot deel van de neerslag (50mm/m2 ) van een korte hevige bui op privaat terrein wordt opgevangen en vertraagd afgevoerd. Ook de gemeente Amsterdam en Eindhoven hebben eisen gesteld aan de opgave voor waterberging (60mm/m2 ). Er wordt van ontwikkelaars van binnenstedelijke nieuwbouw verwacht klimaatadaptief en -mitigerend gebouw te ontwikkelen, en dit vertaalt zich naar hoge ambities in de projectontwikkeling.

Naar aanleiding van deze trend verlangt adviesbureau Merosch naar een rekenmodel dat al vroeg in het project (schetsontwerpfase) een intelligente inschatting kan doen van de haalbaarheid van klimaatadaptieve en -mitigerende ambities op de buitenschil van nieuwe binnenstedelijke hoogbouw. De hoofdvraag van dit onderzoek luidt dan ook: “Op welke wijze kan een praktisch bruikbare tool vroegtijdig bijdragen aan het toetsen van de energie- en waterbergingsambities op de buitenschil van nieuwe binnenstedelijke hoogbouw?”

Het doel van dit onderzoek is om een rekenmodel te ontwikkelen waarmee de gebruikers de potentie van projectambities kan toetsen op basis van kennis over het dak en verschillende klimaatadaptieve en - mitigerende voorzieningen. Dit model kan in de toekomst gebruikt worden in de schetsontwerpfase van een project en kan ondersteuning bieden bij de totstandkoming van projectambities.