Samenvatting

Jongeren komen op steeds vroegere leeftijd in aanraking met schoonheidsidealen, wat vooral lijkt te worden gestimuleerd door de invloeden vanuit de media en sociale media in het bijzonder. Er heeft in de afgelopen jaren een stijging plaatsgevonden van cosmetische behandelingen. Jongeren willen behandelingen of ingrepen ondergaan omdat ze ontevreden zijn over hun uiterlijk, of om te kunnen voldoen aan een ideaalbeeld. Ondanks de stijging van cosmetische behandelingen onder deze doelgroep, jongeren in de leeftijdscategorie 14 t/m 25 jaar, is er onvoldoende duidelijkheid over het inschattingsvormogen van jongeren betreft de risico’s en bijwerkingen. Zijn jongeren in staat om een weloverwogen beslissing te nemen voor het ondergaan van een cosmetische behandeling en staan zij op de lange termijn nog steeds achter hun besluit?
Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: ‘’In hoeverre zijn jongeren in staat om zelf te beslissen over het ondergaan van een cosmetische behandeling door een plastisch chirurg, cosmetisch arts of huidtherapeut?’’
Om antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag is een online surveyonderzoek uitgevoerd onder Nederlandse respondenten in de leeftijdscategorie 14 t/m 25 jaar. Ook is er literatuuronderzoek verricht om meer inzicht te verkrijgen in de cognitieve besluitvorming . Tevens is een enquête afgenomen onder huidtherapeuten om in kaart te brengen hoe zij denken over cosmetische behandelingen bij jongeren en wat hun rol hierin is. Tot slot zijn er interviews afgenomen met artsen uit de cosmetische sector om ook hun mening en ervaringen over het cosmetisch behandelen van jongeren mee te nemen in het onderzoek.
De conclusie is dat jongeren niet volledig toerekeningsvatbaar zijn in hun beslissing tot cosmetische behandelingen. Doordat de hersenen tot ongeveer het 25ste levensjaar door ontwikkelen is het lastiger om keuzes af te wegen en consequenties van het gedrag te overzien. Jongeren achten zichzelf niet in staat om zelfstandige beslissingen te nemen met betrekking tot cosmetische behandelingen, wanneer zij jonger zijn dan achttien jaar, zo blijkt uit het surveyonderzoek. Ook professionals zijn van mening dat jongeren, in ieder geval onder de achttien jaar, minder goed in staat zijn om zelfstandig te beslissen over cosmetische behandelingen.
Het advies op basis van het onderzoek is om continuïteit te creëren in het cosmetisch behandelen van jongeren in de huidtherapeutische praktijk. In het vervolg zou er bijvoorbeeld voor jongeren t/m 21 jaar een aparte anamnese kunnen worden afgenomen, waarbij dieper in wordt gegaan op de achterliggende motivatie van de wens om cosmetisch iets aan het uiterlijk te laten veranderen. Ook kan dit onderzoek een insteek zijn om bij alle jongeren onder de achttien jaar een toestemmingsformulier te laten onderteken door ouders of voogd, alvorens er met de behandeling wordt gestart.