Samenvatting

Momenteel leven er in Nederland circa 240.000 mensen met vitiligo. De handen en voeten blijken de meest therapieresistente locaties en tevens is gebleken dat psychosociale factoren vitiligo kunnen beïnvloeden en de aandoening kunnen verergeren. Vitiligo is vooralsnog niet te genezen, maar er zijn wel diverse medische behandelmethoden die het pigmentverlies kunnen tegengaan of de aanmaak van melanine kunnen stimuleren. Indien de bestaande behandelmethoden onvoldoende effectief blijken, kunnen huidtherapeuten uitkomst bieden middels dermatografie en/of camouflagetherapie. Dit onderzoek is uitgevoerd om in kaart te brengen welke behandelmethoden het meest cosmetisch effectief zijn voor de behandeling van vitiligo op de handen en/of voeten volgens de literatuur en naar de mening van dermatologen en patiënten.
De centrale vraagstelling is beantwoord met behulp van literatuuronderzoek en praktijkonderzoek. Bij het literatuuronderzoek zijn verschillende databanken geraadpleegd om erachter te komen wat de meest cosmetisch effectieve behandelmethoden zijn, met inachtneming van de bijwerkingen die kunnen optreden op korte- en lange termijn. Voor het praktijkonderzoek zijn twee online enquêtes opgesteld, één voor dermatologen in de provincie Noord-Holland en één voor patiënten met vitiligo. Aan het onderzoek hebben 92 patiënten met vitiligo en 24 dermatologen geparticipeerd. De resultaten zijn geanalyseerd met behulp van beschrijvende statistiek.
Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat een chirurgische pigmenttransplantatie het meest cosmetisch effectief is en dat bij deze behandeling de minst ernstige bijwerkingen optreden op korte en lange termijn. UVB-lichttherapie blijkt volgens het literatuuronderzoek niet cosmetisch effectief te zijn bij vitiligo op de handen en/of voeten en van de paramedische behandelingen geniet dermatografie de voorkeur boven camouflagetherapie.
Uit het praktijkonderzoek is gebleken dat UVB-lichttherapie het meest wordt ingezet door de participerende dermatologen en dat ook zij de chirurgische pigmenttransplantatie het meest cosmetisch effectief achtten. De responderende patiënten achtten camouflagetherapie het meest cosmetisch effectief. Van de responderende patiënten gaf 25,6% aan dermatografie of camouflagetherapie via de huidtherapeut te wensen indien de bestaande (para)medische behandelmethoden onvoldoende effectief blijken.
Naar aanleiding van de resultaten van het literatuuronderzoek en praktijkonderzoek kan geconcludeerd worden dat er geen eenduidig antwoord op de hoofdvraag gegeven kan worden. Volgens de literatuur en naar de mening van de participerende dermatologen is de chirurgische pigmenttransplantatie het meest cosmetisch effectief, maar volgens de participerende patiënten is camouflagetherapie de meest cosmetisch effectieve behandelmethode.
Om de betrouwbaarheid van de resultaten te vergroten, zal herhaalonderzoek verricht moeten worden met een grotere steekproef. Tevens dient vervolgonderzoek zich te richten op de pathologische oorzaak achter de ineffectiviteit van de bestaande behandelmethoden voor vitiligo op de handen en/of voeten.