Samenvatting

Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Zo is ook de teamleiding AFM aan De Haagse Hogeschool geïnteresseerd in deze ontwikkelingen en dan met name het gebruik van tablet pc's in het onderwijs. Het doel van de opdracht is om na te gaan welke toegevoegde waarde het inzetten van een tablet pc door docenten heeft voor het onderwijs met als onderzoeksvraag:
Op welke wijze kan het gebruik van een tablet pc voor docenten AFM van toegevoegde waarde zijn?
Aan de hand van een theoretisch kader is een start gemaakt met dit onderzoeksverslag. Best practices van andere onderwijsinstellingen zijn in kaart gebracht. Het betreft hier veelal projecten met een iPad die gebruikt worden door docenten in combinatie met studenten. Het lijkt noodzakelijk dat elke gebruiker zijn eigen tablet tot zijn beschikking heeft. De iPad wordt ingezet om tijd te besparen. De iPad wordt voor verschillende doeleinden gebruikt, te weten: het opzoeken van informatie, het bewerken en verzenden van documenten, bijhouden van agenda, beheer van e-mail, het maken van aantekeningen en het delen van documentatie. Het gebrek aan wifi-aansluitingen kan voor het niet optimaal gebruik maken van een iPad zorgen. Digitaal lesmateriaal is nog gering. Binnen De Haagse Hogeschool zijn verschillende lopende projecten die betrekking hebben op het gebruik van tablet pc's in het onderwijs. De resultaten van deze projecten zijn nog niet bekend. Het gebruik van cloud computing in combinatie met een tablet pc is bijna onmisbaar. Een cloud is een soort wolk waar hardware op is aangesloten en software en andere applicaties vooraf zijn geïnstalleerd.
Het theoretisch kader is verder uitgebouwd door de verschillende soorten tablet pc's en hun besturingssystemen te beschrijven. Een besturingssysteem is voorgeïnstalleerde software op een tablet pc. Besturingssystemen zijn de onderscheiden in open en gesloten systemen. De open besturingssystemen, zijn besturingssystemen waarvoor iedereen een licentie kan verkrijgen en waar men naar eigen inzicht aan kan sleutelen. De grootste aanbieder op dit moment van een open besturingssysteem is Google met een Android systeem. Gesloten besturingssystemen houden de licentie voor zichzelf en zijn niet beschikbaar voor anderen. De grootste aanbieder van een gesloten besturingssysteem is Apple met een iOS systeem beschikbaar gesteld op de iPad. Het iOS systeem is op dit moment algeheel marktleider en marktleider op de zakelijke markt, gevolgd door het Android systeem. Tezamen beslaan zij het grootste gedeelte van de tablet pc markt. Gezien de huidige marktpositie en toekomstperspectieven valt te verwachten dat iOS haar ruime voorsprong op Android tot 2016 weet vast te houden. Verder wordt verwacht dat de voorsprong van Anroid en iOS tezamen voorlopig aanhoud.
Middels open vraaggesprekken en een enquête zijn de wensen van de docenten in kaart gebracht. De respondenten geven aan graag gebruik te willen maken van een tablet pc in het onderwijs en het liefst zo snel mogelijk. Enkele docenten zijn in het bezit van een iPad en niemand is in het bezit van een ander soort tablet pc. Bij een keuze voor een tablet pc is er meer interesse in een iPad dan in een ander soort tablet pc. Met name voor het bekijken en beantwoorden van e-mail en het beheer van een agenda is interesse.
Aan de hand van docentenwensen is beschreven hoe applicaties in combinatie met een tablet pc ondersteuning kan bieden aan docenten. De iPad is heel goed geschikt voor ondersteunende taken als het bekijken en beantwoorden van e-mails, het beheren van een agenda en het opzoeken van informatie, zonder extra applicaties toe te voegen. Daarnaast is een iPad geschikt tijdens vergaderingen. Het maken van en presenteren van lesmateriaal behoort (nog) niet serieus tot de mogelijkheden.
Aan de hand van een SWOT analyse kan geconcludeerd worden dat een iPad op dit moment de voorkeur geniet als tablet pc in het onderwijs. De iPad heeft het hoogste marktaandeel, namelijk 60%, wordt het meest in het onderwijs gebruikt en beschikt over de meeste applicaties gericht op het onderwijs. Daarnaast geven ook docenten aan graag een iPad tot hun beschikking te willen hebben. Android zal de komende jaren naar alle waarschijnlijkheid een inhaalslag maken, maar het valt nog maar te bezien of dit ook voor het onderwijs zal gaan gelden. De keuze voor een iPad is hierbij te rechtvaardigen.
Aan het gebruik van een iPad kleven voor en nadelen. Het feit dat het wifi netwerk niet gebouwd is voor tabletgebruik is het grootste nadeel. Daarnaast is het moeilijk om de kosten juist in kaart te brengen. Het lesmateriaal dat tot nu toe beschikbaar is op een iPad is niet toereikend. Verder is het een nadeel dat privacygevoelige informatie niet via clouddiensten gesynchroniseerd kan worden. Naast de nadelen zijn er ook voordelen beschreven. Een iPad is erg gebruiksvriendelijk en simpele handelingen zijn voor een ieder uitvoerbaar. Men kan met een tablet pc snel informatie opzoeken, e-mails bekijken en beantwoorden. Relevante documenten zijn direct paraat en actueel. Ook het maken en delen van aantekeningen is een voordeel. Daarnaast zorgt een iPad voor papier en tijdbesparing. De daarbij samenhangende baten zijn niet nader te omschrijven.
Het starten van een zes maanden durende pilot onder huidige gebruikers van een iPad binnen de academie AFM zou een goede optie zijn. Door het installeren van enkele applicaties op een iPad kan een start gemaakt worden met deze pilot. Daarnaast zal het opzetten van een blog of forum, waar de gebruikers onderling ervaringen uit kunnen wisselen, het houden van periodieke evaluatiemomenten en het registreren van papier- en tijdsbesparing, een bijdrage kunnen leveren aan het continu verbeteren van het gebruik van tablet pc's in het onderwijs. Na afloop van deze zes maanden durende pilot, zal geëvalueerd moeten worden of iPads daadwerkelijk waarde toevoegen aan het onderwijs.
Een bruikbare optie is om onder de bezitters een pilot van zes maanden te starten. Hierbij ligt een variant van een supervisor en elk twee docenten van de opleidingen AC, BE en de Engelstalige BE tak voor de hand. Hiermee zijn in beginsel geen kosten gemoeid. Wel is nodig de inzet van de uren voor bijeenkomsten, testen van applicaties en bijhouden van rapportages. De uren die hiermee zijn gemoeid kunnen gezien worden als uren voor onderwijsontwikkeling. De totale kosten van deze optie bedragen 10.488,58 euro.