Samenvatting

De diëtist heeft tot doel de kwaliteit van leven (KvL) van de cliënt te verbeteren en de effectiviteit van de dieetbehandeling aan te tonen. De prevalentie van prikkelbare-darmsyndroom (PDS of IBS) en overgewicht is hoog in Nederland. Deze doelgroep wordt vaak gezien bij de diëtist. PDS en overgewicht hebben een negatieve impact op de KvL. Om het effect te bepalen van een behandeling op de KvL zijn instrumenten ontwikkeld in de vorm van vragenlijsten. Bij non-respons is het niet mogelijk om de effectiviteit van de behandeling aan te tonen. Het succes van een meetinstrument valt of staat met de medewerking van de cliënten.
Doel:
Doel van deze scriptie is te onderzoeken welke gevalideerde KvL-meetinstrumenten een eerstelijnsdiëtistenpraktijk kan inzetten om de effectiviteit te meten van de behandeling op de KvL bij volwassenen met overgewicht of IBS.
Methode:
Het literatuuronderzoek onderzocht welke gevalideerde KvL-meetinstrumenten ingezet kunnen worden om het effect van een behandeling op de KvL aan te tonen, wat de toegevoegde waarde is en wat de mogelijke barrières zijn van de inzet van een instrument in de eerstelijnsdiëtistenpraktijk. Het praktijkonderzoek middels een enquête en vijf interviews onderzocht wat de houding is van de doelgroep ten aanzien van KvL-instrumenten, of zij de toegevoegde waarde van een KvL-meting inzien, in hoeverre zij bereid zijn mee te werken aan een KvL-meting en wat daarop van invloed is.
Resultaten:
Zeven meetinstrumenten kunnen worden ingezet om het effect van een behandeling op de KvL te meten. Er zijn twee generieke instrumenten (SF-36 en EQ-5D), twee voor IBS (IBS-QOL en IBS-36) en drie voor overgewicht (OWLQOL, IWQOL en IWQOL-Lite). De inzet van een KvL-meetinstrument is van toegevoegde waarde doordat het bijdraagt aan de relatie tussen cliënt en zorgverlener, een optimale behandeling en de kwaliteit van zorg. De inzet kent ook barrières zoals een gebrek aan middelen en expertise. Uit praktijkonderzoek blijkt dat de houding van respondenten ten opzichte van een KvL-meting positief is, zij de toegevoegde waarde ervan inzien en bereid zijn de KvL te laten meten door de diëtist.
Conclusie:
In de eerstelijnsdiëtistenpraktijk kunnen zeven KvL-meetinstrumenten ingezet worden om het effect van een behandeling op de KvL te meten. Alle dimensies van de IBS-QOL en de IWQOL-Lite zijn het meest frequent verbeterd als gevolg van een behandeling. Er is bereidheid bij het merendeel van de doelgroep voor een KvL-meting. Deze bereidheid neemt toe naarmate cliënten beter geïnformeerd zijn over de toegevoegde waarde van een KvL-meting. Kortom, een effectieve meting van de KvL gaat hand in hand met een goede communicatie.
Aanbevelingen:
De IBS-QOL en de IWQOL-Lite zijn de aanbevolen instrumenten. Het is raadzaam om cliënten van te voren te informeren over de toegevoegde waarde van de KvL-meting. Dit verhoogt de respons. Andere aanbeveling is om de baselinemeting nog voor het eerste consult te laten doen. Mede aan de hand van de resultaten hiervan kunnen gezamenlijk de behandeldoelen worden bepaald. De barrières dienen verder onderzocht te worden om te bepalen wat nodig is om deze weg te nemen.