Samenvatting

De begeleiders van de rouwgroep op de middelbare school het St. Bonifatiuscollege is opgevallen dat jongeren een uniek rouwproces hebben. Het is hen opgevallen dat de jongeren op verschillende manieren gebruik maken van de rouwondersteuning die de school biedt. De wens van de opdrachtgever is inzicht krijgen hoe jongeren hun rouwproces ervaren met de rouwondersteuning die op het St. Bonifatiuscollege geboden wordt. Dit op basis van de inbreng van de rouwende jongeren. De doelstelling die hieruit is voortgekomen; een onderzoeksrapport aanleveren waarin de ervaringen van het rouwproces van de jongeren inzichtelijk zijn gemaakt met daarin de ondersteunende rol van het St. Bonifatiuscollege opgenomen. Op grond hiervan kunnen aanbevelingen geschreven worden over het behouden en/of vernieuwen van de rouwondersteuning op het St. Bonifatiuscollege. De volgende vraag is centraal komen te staan in het onderzoek: ‘’Hoe ervaren jongeren waarvan een gezinslid is overleden hun rouwproces met de rouwondersteuning die de middelbare school het St. Bonifatiuscollege biedt?’’.

Om inzicht in de ervaring te krijgen is dit kwalitatieve onderzoek fenomenologisch van aard. In dit onderzoek omvat fenomenologisch onderzoek het volgende; het richt zich op de ervaringen van het individu (jongere) bij het fenomeen (het overlijden van een gezinslid), op de kern van de ervaringen en het expliciet maken hiervan en op de gemeenschappelijke kenmerken van de ervaringen van de onderzoeksgroep bij het fenomeen. Het fenomenologisch onderzoek is uitgevoerd door middel van participerende observatie en individuele semigestructureerde interviews, met mogelijk een creatief middel. Uit deze dataverzamelingsmethodes zijn de volgende resultaten voortgekomen. Er is gebleken dat jongeren rouwen met emotionele, cognitieve, gedragsmatige en lichamelijke reacties op het verlies. Vervolgens integreren de jongeren het verlies door copingstrategieën toe te passen waardoor ze stil staan bij het verlies, of juist verdergaan. Daarna zijn belemmerende en beschermende factoren naar voren gekomen die jongeren ervaren in hun rouwproces. Tot slot is gebleken dat de rouwondersteuning op het St. Bonifatiuscollege niet altijd wordt aangeboden of aansluit, wat in sommige gevallen tot negatieve ervaringen kan leiden. In zijn algemeenheid wordt het aanbieden van een rouwgroep wel als positief ervaren.

Uit de resultaten zijn conclusies tot stand gekomen. Er is geconcludeerd dat bewustwording van het verlies een overkoepelend thema is onder de jongeren. Dit kan verklaard worden door de jonge leeftijd waarop zij hun gezinslid zijn verloren. Ook is naar voren gekomen dat de sociale omgeving van invloed is op het rouwproces van de jongeren. Daarbij gebruiken jongeren creatieve manieren om het verlies te integreren. Dit kan in verband worden gebracht met dat verbale communicatie niet de taal van de jongeren hoeft te zijn waarbij zij zich het fijnst voelen om zich in uit te drukken. Vervolgens is geconcludeerd dat in de beschermende en belemmerende factoren die de jongeren ervaren, hun behoeften aan steun worden vervuld of juist niet. Tot slot is naar voren gekomen dat er ruimte voor vernieuwing is binnen de gegeven ondersteuning. Hieruit zijn de volgende aanbevelingen voortgekomen. Er is een ‘mentorgesprek – checklist’ ontworpen. Deze kunnen mentoren eenvoudig doorlopen om het nodige te vragen of te kijken of zij het nodige hebben gevraagd. Daarnaast is een formulier met richtlijnen voor het afnemen van een kennismakingsgesprek ontworpen voor de rouwgroep. Tot slot zijn er twee activiteiten toegevoegd aan het programma van de rouwgroep.