Samenvatting

Witteveen+Bos heeft het project Share My City opgestart naar aanleiding van een prijsvraag ‘de doe en durf challenge’ door NLingenieurs. Dit project omvat het inzetten van woningeigenaren voor waterberging op hun perceel. De online tool van het project Share My City, ontwikkeld door W+B, heeft nog geen eenvoudige methode om de woningeigenaar te informeren over de geschiktheid van hun dak met betrekking tot het bergen van water. Tevens is er nog geen informatie over welke versterkingsmaatregelen er getroffen kunnen worden wanneer een dak constructief en bouwtechnisch niet voldoet voor de toepassing van waterberging. De onderzoeksvraag binnen dit onderzoek is: ‘Op welke wijze kunnen wij een methode ontwikkelen zodat eigenaren van woningen eenvoudig geïnformeerd kunnen worden of waterberging op hun dak constructief en bouwtechnisch haalbaar is?’.

In het onderzoek maken we gebruik van bronnenonderzoek, technisch dossiers en interviews met groendak experts en constructeurs. We hebben eerst onderzoek gedaan naar waterberging op daken in al zijn aspecten. Daaruit is gekomen dat wegens bepaalde eisen die zijn gesteld vanuit de waterschappen een groendak pas een waterbergend vermogen heeft wanneer het een ledigingstijd heeft. De ledigingstijd geeft zekerheid dat het dak water kan bergen bij een volgende bui wanneer het al verzadigd is.

Om waterberging op een dak te realiseren is het nodig na te gaan uit welk constructiemateriaal het dak bestaat en of het sterk en stijf genoeg is om de extra belasting ten gevolge van het groendak te dragen. Hiertoe is onderzocht wat voor constructiematerialen voornamelijk gebruikelijk zijn bij dakconstructies binnen de woningbouw. Constructiematerialen als beton en hout komen het meest voor. Stalen dakconstructies daarentegen juist zelden.

Doordat water geborgen gaat worden op een dak is het fenomeen van onbedoelde wateraccumulatie onderzocht. Ook is gekeken naar de oorzaken die leiden tot onbedoelde wateraccumulatie op een dak. Vaak ontstaat dit bij een plat dak door ontwerp- of uitvoeringsfouten. Bij een waterbergend dak is wateraccumulatie altijd van toepassing. Hiermee moet rekening gehouden worden bij de berekening.

Met de verkregen bouwkundige tekeningen van woningbouwprojecten is een casestudy opgezet waarin een fictief gebouw is genomen uitgaande van gemiddelde waardes uit de bestaande projecten. Het gebouw heeft twee soorten daken waarvan één dak is uitgevoerd als een betonnen dak en het andere als een houten dak. Vervolgens is het gebouw getoetst op sterkte en stijfheid voor en na de plaatsing van een groendak. De resultaten geven aan dat de draagconstructie voldoet om een groendak te dragen. Zo is een houten dakconstructie verhoudingsgewijs gevoeliger voor de extra belasting van een groendak dan een betonnen dak. Omdat allebei de daken voldoen op basis van sterkte en stijfheid, zijn er geen versterkingsmaatregelen nodig. In de situatie dat een dak niet sterk genoeg is kan het nog versterkt worden. In het geval van een betonnen dak wordt wegens hoge kosten en technische complexiteit dit afgeraden. Met dezelfde casestudy zijn bouwtechnische maatregelen onderzocht welke nodig zijn om een groendak te realiseren. Zo zijn er algemene eisen waaraan het dak bouwtechnisch moet voldoen wanneer het verbouwd wordt. Aan de hand van bestaande dakdetails zijn nieuwe principedetails ontworpen waarin de benodigde veranderingen zijn opgenomen.

Middels de informatie uit het onderzoek is een stroomschema opgesteld in de vorm van een beslisboom. Hierin worden diverse vragen geïntegreerd om antwoord te geven aan woningeigenaren of hun dak geschikt is voor de realisatie van waterberging.