Samenvatting

Achtergrond
In Nederland groeit het aantal mensen met dementie. De verwachting is dat tussen 2011 en 2030 deze doelgroep met 73% zal stijgen. Daarom moet er gekeken worden naar ondersteunende alternatieven van zorg, waardoor de kwaliteit gewaarborgd kan blijven. Een ondersteunend alternatief kan robotica zijn. Het lectoraat Innovatie in de Care van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) speelt hierop in door onderzoek te doen naar onder andere de sociale robot Zora. Samen met de technologie- en zorgopleidingen wordt er gekeken hoe Zora zo effectief mogelijk kan worden ingezet en welke functionaliteiten Zora hiervoor nodig heeft. Aangezien er nog weinig onderzoek gedaan is naar Zora, zijn er in september 2016 verschillende onderzoeken gestart rondom de robot. Dit onderzoek is daar één van.
Doel
Het doel van dit onderzoek is het adviseren van het werkveld en de fabrikant over hoe Zora een bijdrage kan leveren om op individuele wijze bewegen op muziek bij ouderen met dementie te stimuleren. Daarnaast wordt er gekeken welke functionaliteiten Zora hiervoor nodig heeft. Met de verkregen inzichten zullen aanbevelingen worden geformuleerd met als doel Zora te optimaliseren, zodat Zora aansluit bij de behoeften van de ouderen met dementie en de zorgverleners.
Methode
Om de doelstelling te bereiken, is er gekozen voor een kwalitatief explorerend onderzoek. De data zijn verzameld door middel van observaties bij vier ouderen en een focusgroep met vier medewerkers van BrabantZorg. Tijdens de observaties is er gekeken welk effect Zora heeft op deze ouderen bij het stimuleren van bewegen op muziek en welke functionaliteiten Zora mist om effectief ingezet te kunnen worden bij bewegen op muziek. Door middel van een focusgroep met verschillende medewerkers zijn de belemmerende en de bevorderende factoren besproken die kunnen meespelen om Zora wel of niet te kunnen inzetten.
Resultaten
In totaal werden er vier ouderen gemiddeld vier keer geobserveerd tijdens de interventie bewegen op muziek met Zora. Drie van de vier ouderen werden door Zora geprikkeld om mee te bewegen. Dit gebeurde pas na observatieronde twee, omdat de respondenten eerst aan Zora moesten wennen. Om de respondenten te laten wennen aan Zora, is het van belang dat Zora de respondenten op hun gemak stelt door middel van een gesprek. Daarnaast is het van belang om rekening te houden met de persoonlijke voorkeur voor muziek en de interesses van de respondenten. Herkenbare muziek stimuleerde het bewegen. Om Zora zo effectief en efficiënt mogelijk in te kunnen zetten, moeten er verbeteringen komen in verschillende functionaliteiten. Dit zijn functionaliteiten zoals: de gebruiksvriendelijkheid, het stemgeluid en het volume van Zora. Tijdens de focusgroep kwam naar voren dat de kosten voor Zora en de visie van de afdeling op technologie belemmerende factoren zijn voor het implementeren van Zora.
Conclusie
Zora kan individueel aangeboden worden bij bewegen op muziek bij ouderen met dementie. Resultaten laten zien dat het inzetten van Zora bij bewegen op muziek altijd maatwerk vergt. Er moet rekening gehouden worden met de persoonlijke voorkeur voor muziek en het gewenningsproces. Ook laten de resultaten zien dat factoren, zoals de gebruiksvriendelijkheid, het stemgeluid en het volume van Zora belemmerende factoren zijn om Zora in te zetten bij de interventie bewegen op muziek. Daarnaast kunnen de kosten voor Zora en de visie van een afdeling op de technologie, belemmerende factoren zijn om Zora te implementeren.