Samenvatting

Door de toenemende vergrijzing neemt het aantal ouderen en daarmee het aantal mensen met dementie, toe. Steeds langer blijft deze groep mensen thuis wonen. Om de zelfredzaamheid van menen met dementie in de thuissituatie te behouden, spelen mantelzorgers en zorgmedewerkers een grote rol, maar ook wordt er steeds meer gebruik gemaakt van robotica. Een net ontwikkelde robot die mensen met dementie mogelijk in de thuissituatie kan ondersteunen, is Tinybot Tessa. Er is echter nog niet onderzocht of deze robot invloed heeft op de zelfredzaamheid en hoe deze robot wordt ervaren door de verschillende betrokkenen, namelijk de cliënten, mantelzorgers en zorgmedewerkers. Hierdoor is de volgende onderzoeksvraag tot stand gekomen: Hoe beïnvloedt de inzet van Tinybot Tessa de zelfredzaamheid van thuiswonende ouderen (≥65 jaar) met dementie die worden ondersteund door een mantelzorger en thuiszorgorganisaties Brabantzorg en Pleyade en wat is de visie van zorgmedewerkers op het gebruik van Tessa?
Om dit inzichtelijk te maken zijn er bij vijf cliënten en mantelzorgers interviews afgenomen toen Tessa ongeveer zes weken in gebruik was. Door het afnemen van interviews is er inzicht verkregen in hoe het gebruik van Tessa is ervaren. Ook is er gebruik gemaakt van een vragenlijst die ingevuld werd door de cliënten. Met de gegevens uit de vragenlijst kon een beeld gevormd worden over de zelfredzaamheid van de onderzoekspopulatie. Om de visie van zorgmedewerkers duidelijk te krijgen, is er een focusgroep georganiseerd, waarbij vijf zorgmedewerkers van BrabantZorg met elkaar in discussie zijn gegaan over robotica in de zorg en het gebruik van Tessa.
Uit de vragenlijst bleek dat de deelnemende cliënten gemiddeld genomen beperkt zelfredzaamheid zijn in de verschillende domeinen van zelfredzaamheid.
Uit de interviews kwam naar voren dat Tessa werd ingezet voor verschillende doeleinden. Tessa werd gebruikt voor het helpen herinneren aan ADL-vaardigheden, huishoudelijke taken en dagbesteding. Ook bleek Tessa te helpen bij het cognitief functioneren.
Uit de focusgroep kwam naar voren dat zorgmedewerkers wisselend keken naar het gebruik van Tessa. Een aantal waren erg enthousiast en zagen in robotica en Tessa een meerwaarde voor de zorg, terwijl anderen vonden dat robotica niet toegepast zou moeten worden. De deelnemers gaven aan dat een belangrijke reden hiervoor was dat er nooit volledig op robotica vertrouwd kan worden.
Er kan op dit moment nog niet worden geconcludeerd dat het gebruik van Tessa invloed heeft op de zelfredzaamheid van thuiswonende ouderen met dementie. Het gebruik van Tessa werd als ondersteunend ervaren door cliënten en mantelzorgers, maar niet als verbetering van de zelfredzaamheid. Verder blijkt de visie van zorgmedewerkers op het gebruik niet eenduidig. Er wordt zowel positief als negatief gekeken naar het gebruik van Tessa. Er wordt wel potentieel gezien voor het gebruik van Tessa in de toekomst als er meer functionaliteiten zijn.
Er wordt aanbevolen om langlopend onderzoek te doen naar het gebruik van Tessa en om op grotere schaal in kaart te brengen wat de ervaringen zijn. Ook wordt aangeraden om het gebruik van robotica in het onderwijs aan te bieden, omdat zorgmedewerkers hier in de toekomst steeds meer mee te maken gaan krijgen.