Samenvatting

In het kwalitatieve onderzoek Op weg naar flexibele levensondersteuning is antwoord gegeven op de vraag: Wat vertellen burgers met een licht verstandelijke beperking tussen de 18 en 23 jaar, wonend in een wijk in een gemeente Arnhem, over de ervaren kritieke momenten in hun levensloop?
Organisaties uit het LVB-platform Arnhem veronderstellen dat burgers met een LVB frequent uitvallen in de maatschappij ten gevolge van crisis door kritieke momenten. Zij geven aan vaak achteraf in te grijpen en niet flexibel te zijn waardoor hulpverlening niet altijd op het juiste moment en in de juiste mate verleend wordt. Deze organisaties verwachten dat er in de loop van het overkoepelende onderzoek, door onbekende kritieke momenten op te sporen, een methodiek in de vorm van een online tool ontwikkeld kan worden. Op lange termijn kan deze methodiek zorgen voor een meer adequate hulpverlening en een vergroting van de zelfredzaamheid. Op weg naar flexibele levensondersteuning is het eerste en de start van een reeks deelonderzoeken in het onderzoeksproject levensloopmonitoring.
Uit verhalen van jonge burgers met een LVB en ondersteunende literatuur blijkt dat zij dezelfde kritieke momenten meemaken als burgers zonder deze beperking. Naast kritieke momenten ervaren de jonge burgers uit dit onderzoek kritieke processen. Niet één moment, maar een heel proces dat impact heeft op hun leven. Een kritiek moment of proces kan zowel positief als negatief zijn en daarmee zowel een positieve als negatieve impact hebben. Vaak raken deze jonge burgers door een dergelijk moment of proces uit balans waardoor het handelen verstoord wordt. Alle kritieke momenten vragen een manier om hier mee om te gaan (coping). Uit de literatuur blijkt dat burgers met een LVB vaak niet vaardig zijn om intrinsiek actieve copingstrategieën toe te passen. De ervaringsdeskundigen geven aan veelal passieve strategieën toe te passen waardoor de situatie vermeden wordt. Ze geven allen aan behoefte te hebben aan externe factoren die ondersteunen bij de omgang van een kritiek moment. Hierbij is een significante derde van zeer groot belang. Deze blijkt vaak afwezig te zijn of er is geen goede vertrouwensband aanwezig. Er mist een basis waarop de jonge burger kan terugvallen gedurende het kritieke moment of proces. Uit het onderzoek komt naar voren dat de jonge burgers deze significante derde niet zelf opzoeken, maar dat deze persoon naar hen toe moet komen. Deze persoon kan een basis vormen wanneer de jonge burger met een LVB het gevoel heeft gehoord en gerespecteerd te worden. Daarnaast is wederzijds vertrouwen een essentieel onderdeel in het vormen van een basis. Deze wisselwerking moet onderhouden worden om de jonge burger met een LVB te kunnen ondersteunen en versterken gedurende de kritieke momenten en processen.
Om te waarborgen dat het volgende deelonderzoek aan kan sluiten, zijn er aanbevelingen naar de projectgroep en het opvolgende team van aspirant onderzoekers geformuleerd. Deze zijn gericht op de werving van deelnemers en het behouden van contact tussen de projectgroep en de aspirant onderzoekers. Daarnaast hebben de huidige aspirant onderzoekers hun inzichten omtrent de te ontwikkelen methodiek (online tool) hier gedeeld.
Naar aanleiding van de verhalen van de ervaringsdeskundigen blijkt dat menselijke aspecten cruciaal bevonden worden in behoeften omtrent ondersteuning gedurende kritieke momenten en processen. De aspirant onderzoekers concluderen dat op dit moment een app enkel alarmerend kan werken, voor het opmerken van kritieke momenten en processen. Vervolgens kan het wijkteam een belangrijke rol kunnen spelen in het verzorgen van flexibele en passende hulpverlening.