Samenvatting

Samenvatting
Aanleiding: Op de afdeling Neonatologie in het Radboudumc is in februari 2013 bij een aantal prematuren een Enterobacter bacterie gevonden, zowel op de Medium Care, High Care als de Intensive Care Neonatologie. Het bleek dat er mogelijk sprake was van kruisbesmettingen. De oorzaak waarom sommige prematuren deze bacterie bij zich droegen, kon niet anders verklaard worden. Dit had verschillende consequenties voor de afdeling en het beleid rondom handhygiëne werd aangescherpt. Het team van hygiëne en infectiepreventie (HIP) en de hygiëne- kwaliteitsmedewerkers (HKM’ers) van de afdeling waren hierbij sterk betrokken. Zo werd de handhygiëne van het medisch personeel door de afdeling in kaart gebracht gedurende een paar maanden middels compliance metingen. De HKM’ers hebben aan de hand van de percentages van deze compliance metingen in eerste instantie een daling gezien in het toepassen van handhygiëne ten opzicht van voorgaande jaren. Sinds het thema onder de aandacht is gebracht, steeg de compliance en is vooruitgang gezien bij verschillende disciplines van de afdeling Neonatologie als het gaat om handhygiëne. De HKM’ers kunnen niet garanderen dat deze vooruitgang zo blijft. De teamleiders en de HKM’ers willen daarom weten hoe deze vooruitgang in handhygiëne kan worden vastgehouden.

Doel: De onderzoekers hebben de afdeling Neonatologie van het Radboudumc inzicht gegeven in wat bevorderende en belemmerende factoren zijn in het toepassen van handhygiëne voor artsen, verpleegkundigen en paramedici. Daarnaast hebben de onderzoekers gekeken naar de verschillen in factoren tussen de disciplines.

Methode: Het onderzoeksdesign is kwalitatief. De gegevens zijn verzameld aan de hand van interviews. Vooraf aan de interviews heeft er een literatuursearch plaatsgevonden. Middels een literatuursearch werd gekeken welke bevorderende en belemmerende factoren een rol kunnen spelen in het toepassen van handhygiëne binnen een IC setting en/of Neonatologie setting. Op basis hiervan is een topiclijst samengesteld. Dit werd vervolgens als houvast gebruikt bij het ondervragen van individuele personen. De onderzoekspopulatie bestond uit verpleegkundigen, artsen, paramedici (in opleiding) die patiëntencontact hebben op de afdeling Neonatologie en dus kruisbesmettingen zouden kunnen veroorzaken.

Resultaten: Tijdens de interviews kwam duidelijk naar voren dat acute situaties en hoge werkdruk een belemmerende factor vormen voor verpleegkundigen en artsen. Daarnaast speelde kennis een rol, want een meerderheid van de participanten kon niet het juiste antwoord geven op kennisvragen rondom het protocol van handhygiëne. Dit gold voor zowel de verpleegkundigen, arts en paramedici. Ook kwam uit de interviews naar voren dat aandacht een belangrijke bevorderende factor is. Zo werden er door de verpleegkundigen, arts en paramedici verschillende suggesties gegeven die goed de aandacht op het thema behouden.

Conclusie: Op basis van de resultaten kunnen er een aantal conclusies geformuleerd worden. De volgende belemmerende factoren zijn door verschillende disciplines benoemd:
acute situaties, hoge werkdruk, kennistekort, droogtijd en ruimtetekort. Factoren die als bevorderend voor de handhygiëne worden ervaren zijn: elkaar attenderen, open aanspreekcultuur, aandacht voor het thema, compliance metingen, training on the job, reminders en scholing. In de bevorderende en belemmerende factoren waren duidelijk verschillen te zien per discipline, zoals op het gebied van kennis, aandacht en scholing..