Samenvatting

Als het Coronavirus niet het nieuws had bepaald dit voorjaar, dan was het waarschijnlijk de
droogte geweest die dagelijks op de voorpagina van de krant zou staan. Eind juni 2020 was het
‘water op straat’, dat in diverse gemeenten was opgetreden en een week lang het nieuws
bepaalde. Klimaatverandering: een wereldwijd probleem dat de komende eeuw voor enorme
veranderingen gaat zorgen. Over de hele wereld zijn landen bezig zich voor te bereiden op de
gevolgen van klimaatverandering, zo ook in Nederland.
In de aanbiedingsbrief van het deltaplan 2020 aan onze minister van Infrastructuur en
Waterstaat, gebruikt onze deltacommissaris de volgende inleidende tekst:
“Klimaatverandering staat volop in de maatschappelijke en politieke belangstelling. Alhoewel
nog veel onzeker is, weten we wel dat de opwarming van de aarde mogelijk verstrekkende
gevolgen kan hebben, ook voor Nederland. Het is derhalve zaak dat Nederland zich én
voorbereid op deze toekomstige, onzekere klimaatverandering én zorgt dat we – ook nu – veilig
zijn tegen overstromingen, over voldoende zoetwater beschikken en Nederland
klimaatbestendig en water robuust inrichten” (Deltacommissaris, 12 juni 2019).
In het kader van het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) zijn alle gemeenten in
Nederland verplicht een stresstest uit te voeren. In de stresstest wordt op vier thema’s
(wateroverlast, droogte, hittestress en waterveiligheid) onderzoek gedaan naar kwetsbare
locaties bij extreme weersomstandigheden. Dit afstudeeronderzoek gaat ook over één van deze
vier thema’s: wateroverlast. De overige drie thema’s worden niet behandeld. Daarmee zijn er
overeenkomsten met het onderzoek van de stresstesten. Beide onderzoeken zijn toch erg
verschillend omdat ze op een ander schaalniveau plaatsvinden en er andere
onderzoeksmethoden zijn toegepast. In bijlage 1 wordt nadere uitleg gegeven over de
samenhang van het onderzoek en de stresstesten.
Nederlandse overheidsorganisaties zijn op dit moment volop bezig met het bepalen van
ambities en doelstellingen op het gebied van wateroverlast. Vanuit deze ambities en
doelstellingen wordt op landelijk, regionaal en lokaal niveau beleid ontwikkeld voor een
klimaatbestendige inrichting. Een belangrijke beleidskeuze is om te bepalen tot welke
neerslaghoeveelheid er wel hinder mag optreden, maar geen schade of ernstige wateroverlast
mag ontstaan in een gebied. Regent het harder dan deze gekozen grens en ontstaat er
hierdoor schade of ernstige wateroverlast? Dan wordt dit als overmacht beschouwd. Bij
gemeente Sint Anthonis is deze beleidskeuze nog niet gemaakt. In het onderzoek is daarom als
uitgangspunt een eigen maatgevende neerslaghoeveelheid gekozen.
Het onderzoek richt zich op een klimaatbestendige inrichting van het dorp Oploo, in de
gemeente Sint Anthonis. Het is belangrijk om te weten welke gevolgen hevige neerslag hier met
zich mee brengt. Zodat er nu al de goede keuzes gemaakt kunnen worden die bijdragen aan
een klimaatbestendige inrichting van Oploo. Daarmee wordt inzicht verkregen in wat
klimaatverandering in de praktijk voor Oploo betekend.