Samenvatting

Het onderzoek brengt de vraag naar en het aanbod van dagbesteding voor dak- en thuislozen in de
Regio Noord Veluwe in kaart en geeft aanbevelingen voor afstemming (en ontwikkeling) daartussen.
Uit dit onderzoek blijkt dat de participatieladder een goed (meet)instrument is. Met de introductie ervan
wordt deze doelgroep een reëel ontwikkelingsperspectief geboden.
Doelgroep:
Dak- en thuislozen zijn kwetsbare mensen met multi-problematiek. Uit het onderzoek blijkt dat
tweederde van de geïnterviewde dak- en thuislozen kampt met psychiatrische en/of
verslavingsproblematiek. Hun netwerk is zwak of ontbreekt zelfs geheel. Het risico op terugval is groot
en basale behoeften zijn veelal onbevredigd. De gang naar de dagopvang is een eerste participatieve
stap. De cliënten van Ontmoeting en van Tactus zijn zeer tevreden over de dagopvang van
Ontmoeting.
Vraag:
De bezoekers van de dagopvang wensen uitbreiding van het dagbestedingaanbod met àndere
vormen van vrijetijdsbesteding en met leertrajecten. Met name de (zwerf)jongeren zijn ontevreden en
wensen leeftijdgericht aanbod. Zij vragen om verruiming van de openingstijden, zodat de
openingstijden van de dag- en de nachtopvang op elkaar aansluiten. Meer dan de helft van de
geïnterviewde cliënten van Tactus zegt al een vorm van dagbesteding te hebben. Dagbesteding moet
wel als ‘zinvol’ worden ervaren.
De professionals erkennen de behoefte aan dagbesteding en zien groeipotentie bij de bezoekers.
Zij moeten worden verleid omdat zij door hun uitkerende instantie niet tot werk of dagbesteding
worden verplicht. Volgens de geïnterviewde cliënten werkt drang of dwang juist averechts. Zij hebben
structurele (traject)begeleiding nodig.
De vraag van de meeste cliënten concentreert zich op de niveaus 1 en 2 van de participatieladder.
Aanbod:
Het aanbod van Ontmoeting is op deze doelgroep afgestemd. Ontmoeting onderzoekt de
mogelijkheden tot uitbreiding van het dagbestedingaanbod en wil die ook realiseren.
Het onderzoek onder de overige aanbieders in de RNV toont dat deze instellingen de doelgroep bij
voorbaat van hun aanbod uitsluit, vanwege een contra-indicatie voor actuele verslaving. Met als
gevolg dat passend aanbod voor de doelgroep dak- en thuislozen ontbreekt. De informatie over deze
aanbieders is samengebracht in een sociale kaart, die te vinden is in bijlage 2.
Het aanbod van de overige aanbieders concentreert zich op niveau 3 van de participatieladder. Dit
aanbod is voor de doelgroep (nog) niet toegankelijk.
Randvoorwaarden nieuw aanbod
Dagbesteding zou een vast item in het zorgplan van de cliënt moeten zijn. Individuele trajectplannen
met duidelijke (wens)doelen en stappen geven houvast en duidelijkheid. Langdurige begeleiding
vanuit de dagopvang is noodzakelijk. Samenwerking tussen betrokken instanties is vereist om tot een
integrale aanpak van wonen, welzijn en zorg te kunnen komen.
Fieldresearch bij Traverse leert dat activering begint met het bevorderen van participatie. Traverse is
een bruikbaar voorbeeld en toont wat haalbaar en wenselijk is.
Conclusie:
Dagbesteding vereist een duidelijke visie van alle partijen. Samenwerking tussen de diverse
instellingen is nodig om passend aanbod in de eigen leefomgeving te creëren. Het leggen van
dwarsverbanden met het welzijnswerk en andere maatschappelijke actoren is noodzakelijk. Daarvoor
is een onafhankelijke partij nodig die in staat is aanwezige de kansen te benutten, verbindingen tot
stand te brengen en, bovenal, het belang van de cliënt niet uit het oog te verliezen.
Nieuw aanbod moet ontwikkeld worden en/of bestaand aanbod moet toegankelijk worden gemaakt.
Cliënten dienen van de niveaus 1 en 2 naar niveau 3 van de participatieladder begeleid te worden.