Samenvatting

Nederland is de afgelopen decennia volgebouwd met nieuwbouwprojecten, wat resulteert in het steeds schaarser worden van de ruimte. Anderzijds komen oude gebouwen vaak leeg te staan, hetgeen waardevermindering tot gevolg kan hebben. Herbestemmen van gebouwen wordt steeds populairder in Nederland, waarbij het behouden van de karakter in combinatie met een nieuwe invulling centraal staan. Maar hoe zit dit bij monumenten en specifiek bij ruïnes? Is het bij ruïnes mogelijk om een nieuwe invulling te combineren met het behoud van karakter?
Het afstudeeronderzoek doen we in de vorm van een ontwerpend onderzoek naar herbestemming van voormalig stoomgemaal de Rijksche Sluis in Alphen (GLD). Voorafgaand is een literatuuronderzoek gedaan naar de waarden van ruïnes. Hieruit blijkt dat vegetatie een belangrijk onderdeel vormt van een ruïne. In het hoofdonderzoek zoeken we uit wat een geschikte functie voor het gemaal is, welke invloed de wet- en regelgeving hebben op herbestemming van de ruïne en welke gebouweigen waarden bewaard moeten
blijven. De functie, visie, regelgeving en gebruikerswensen staan in een Programma van Eisen. Dit PvE stelt concrete voorwaarden aan het behoud van ruïneus karakter in combinatie met wonen. Een leidend ontwerpelement is de patio, waar de bewoners en vegetatie in de ruïne samenkomen. Ter ondersteuning van het industriële verleden van het gemaal heeft de zichtbare staalconstructie een belangrijke plaats ingenomen in ons ontwerp. Na voltooiing van het ontwerp, wordt geanalyseerd of voldaan is aan alle eisen.
Het ontwerp voor de Rijksche Sluis laat zien dat herbestemmen van ruïnes met behoud van ruïneuze karakter goed samen gaat, indien eindgebruiker, vegetatie, historie en gebouw samen worden gebracht.