Samenvatting

In dit onderzoek staat het behouden van werk bij mensen met multiple sclerose (MS) centraal. Werk is belangrijk voor zowel het individu als voor de maatschappij. Uit onderzoek van Waddell & Burton (2006) blijkt dat het deelnemen aan arbeid ervoor zorgt dat mensen gezonder en gelukkiger zijn. Bij mensen met MS is de arbeidsparticipatie aanzienlijk lager in vergelijking met de totale beroepsbevolking. Bij mensen met MS ligt de arbeidsparticipatie rond de 20-30 procent en van de totale beroepsbevolking rond de 67 procent (Boot; CBO, 2014).
De fysieke en cognitieve problemen bij MS veroorzaken negatieve ervaringen op het werk, waardoor er een hoger risico ontstaat voor het verliezen van een arbeidscontract (Kordovoski et al., 2015). Veelvoorkomende problemen zijn vermoeidheid, verlies van kracht en mobiliteit, een vertraagde informatieverwerking, verminderd geheugen en moeilijker overzicht kunnen houden (Nationaal MS-fonds, 2015; Hersenstichting, 2015).
De verminderde arbeidsparticipatie bij mensen met MS geeft het belang weer om als (zorg)professionals dienstverlening te bieden om het behouden van werk te bevorderen. Daarnaast is het van belang dat mensen met MS op de hoogte zijn van de dienstverlening waarvan zij gebruik kunnen maken. Ter bevordering van het behouden van werk bij mensen met MS worden door verschillende (zorg)professionals in Nederland diensten verleend. Deze (zorg)professionals zijn werkzaam vanuit de sectoren arbeidsrevalidatie en arbeidsre-integratie.
In Nederland is geen overzicht beschikbaar waaruit deze dienstverlening bestaat en door welke organisaties deze gegeven wordt. Dit probleem heeft geleid tot de volgende vraagstelling: “Waaruit bestaat de dienstverlening in Nederland voor mensen met multiple sclerose gericht op het behouden van werk vanuit de sectoren arbeidsrevalidatie en arbeidsre-integratie?”
In beide sectoren zijn brancheorganisaties actief. Bij de sector arbeidsrevalidatie is dit Revalidatie Nederland, waaronder de stichting Vroege Interventie. Bij de sector arbeidsre-integratie is dit Organisatie voor Vitaliteit, Activering en Loopbaan (OVAL). De leden die specifieke of passende dienstverlening bieden voor mensen met MS gericht op het behouden van werk, konden deelnemen aan dit onderzoek. In totaal hebben 37 organisaties bereidheid getoond.
Om de dienstverlening van de organisaties in kaart te brengen, is er gebruik gemaakt van een online vragenlijst. De online vragenlijst heeft als voordeel dat het in een breed gebied snel uitgezet kan worden. Voor beide sectoren is een online vragenlijst opgesteld.
25 van de 37 organisaties hebben de online vragenlijst ingevuld. De resultaten hiervan zijn per deelvraag weergegeven in de vorm van een staafdiagram, waarin onderscheid is gemaakt tussen beide sectoren. Daarnaast is er een Excelbestand beschikbaar, waarin alle organisaties afzonderlijk worden gepresenteerd.
Opvallend is dat beide sectoren de arbeidsbelastbaarheid en de belasting behorend bij specifieke functies in kaart brengen. De wijze waarop dit gedaan wordt, is echter wel verschillend. Arbeidsdeskundig onderzoek wordt voornamelijk toegepast binnen de sector arbeidsre-integratie en neuropsychologisch onderzoek binnen arbeidsrevalidatie. Ergotherapeuten en maatschappelijk werkers zijn de meest voorkomende uitvoerende professionals binnen arbeidsrevalidatie. Binnen arbeidsre-integratie zijn dit jobcoaches.
De aanbeveling wordt gedaan om als professionals/organisaties te onderzoeken waarin elkaars dienstverlening op elkaar kan aansluiten. Kwalitatief onderzoek is gewenst om te bepalen op welke gebieden samenwerking mogelijk is en om de mening/ervaring van mensen met MS over de desbetreffende dienstverlening te achterhalen.