Samenvatting

De opdrachtgever ABT ziet veel mogelijkheden om Virtual
Reality (VR) toe te passen als hulpmiddel in het bouwkundige
ontwerpproces. Echter, de waarde van deze virtuele
technologie is nog niet geheel in beeld gebracht. Deze waarde
is relevant om de volledige potentie van VR in te kunnen
zetten. Daarnaast is de vraag aanwezig of VR in de toekomst
nog een relevante technologie zal zijn, en of het bedrijfsbeleid
hier in de toekomst rekening mee moet houden.
Het doel van het onderzoek is het voor ABT inzichtelijk maken
wat de waarde van VR is, en welke rol deze technologie in
het toekomstige ontwerpproces gaat krijgen. Hiervoor is de
volgende onderzoeksvraag opgesteld:
“Wat is de waarde van VR in het toekomstige
ontwerpproces?”
Voor de toekomst in deze onderzoeksvraag is uitgegaan van
vijf jaar, en met het ontwerpproces worden alles fases vanaf
de projectdefinitie tot en met het technisch ontwerp bedoeld.
Om antwoord te geven op de hoofdvraag zijn een drietal
deelvragen opgesteld, waarin antwoord is gegeven op: wat
VR is, wat de waarde van VR is, en wat de toekomst van VR is.
Voor de eerste deelvraag is een literatuurstudie uitgevoerd.
Om de tweede deelvraag te beantwoorden is het onderzoek
opgebouwd uit een kwalitatief onderzoek in de vorm van
interviews, en een kwantitatief onderzoek in de vorm van een
enquête binnen ABT. Voor de kwalitatieve dataverzameling
is een selectieve keuze gemaakt voor bedrijven die affiniteit
en werkervaring met VR binnen het ontwerpproces hebben.
Deze bedrijven bestaan uit architecten-, ingenieurs- en
ontwikkelbureaus. Voor de laatste deelvraag is onderzoek
gedaan door middel van een scenario-analyse. Voor deze
analyse zijn aan de hand van een tweetal variabelen, die
volgens het onderzoek de meeste invloed hebben op de
toekomst van VR, een viertal scenario’s opgesteld. Waarin het
per scenario verschilt of deze variabelen een extreem positieve
en/of extreem negatieve waarde hebben. Vervolgens zijn de
scenario’s ingedeeld naar mate van waarschijnlijkheid van
uitkomen. De indeling is gebaseerd op de resultaten uit het
kwalitatieve en kwantitatieve onderzoek, een trendanalyse
op het gebied van de ontwikkeling van VR als technologie, en
op de interne ontwikkeling van VR binnen ABT.
Uit het onderzoek is gebleken dat er veel onduidelijkheid
bestaat over wat VR precies is en wat de mogelijkheden
ervan zijn. Uit het literatuuronderzoek is de begripsbepaling
van VR, letterlijk vertaald als virtuele werkelijkheid, als volgt
vastgelegd: “Virtual reality is een virtuele omgeving waarin de
gebruiker volledig visueel wordt opgenomen, daarnaast kunnen
geluid en interactie ook onderdeel zijn van deze ervaring.”
Uit het kwalitatieve en kwantitatieve onderzoek is gebleken
dat VR vooral uitblinkt op het gebied van: communiceren,
visualiseren en simuleren. Wanneer de bottlenecks van VR,
incompetente hard- en software en het gebruiksongemak,
verbeterd worden, zal de waarde van VR effectiever benut
worden.
Met de bottlenecks zijn de variabelen vastgesteld die de
meeste invloed hebben op de toekomst van VR in het
ontwerpproces. Volgens het onderzoek zijn dit de ontwikkeling
van VR en de gebruiker die het toepast.
Uit de scenario-analyse is gebleken dat het scenario waarin
beide variabelen een positieve waarde hebben het meest
waarschijnlijk is. Zowel de data uit het kwalitatieve en
kwantitatieve onderzoek als de trendanalyse duiden op een
doorontwikkeling van deze technologie. De gebruiker ABT
is positief over VR, en past het volgens het onderzoek over
vijf jaar nog steeds toe. De voornaamste reden hiervan is dat
verwacht wordt dat VR een meerwaarde blijft houden in
het ontwerpproces. Toch wordt door de respondenten niet
verwacht dat VR na de gestelde vijf jaar volledig geïntegreerd
zal zijn in het ontwerpproces; volgens de geïnterviewden is
hier meer tijd voor nodig.
Op basis van deze conclusies is de aanbeveling richting ABT
uitgesproken. Aanbevolen is om het huidige bedrijfsbeleid
door te zetten, waarin de ontwikkeling en het gebruik van
VR gestimuleerd wordt. Voor het gebruik van VR wordt
aanbevolen om deze virtuele technologie in te zetten als
tool binnen het ontwerpproces voor het communiceren,
visualiseren en/of simuleren. Op korte termijn wordt
aangeraden om projecttoepassingen met VR intern breder te
delen. Hierdoor zal het voor medewerkers mogelijk worden
om de kansen voor het toepassen van VR in projecten te
herkennen. Op lange termijn wordt aangeraden om een VR
cursus voor medewerkers te organiseren, waarin aandacht
wordt gegeven aan het opzetten van de hardware, en het
toepassen van de software. Hierdoor wordt de drempel om
zelf gebruik te maken van VR verlaagd en kunnen de kansen
ook benut worden.