Samenvatting

De Kruisberg staat al twee eeuwen lang in Doetinchem en is een iconisch
gebouw voor de wijk waarin het staat. In 2016 is het gebouw voor het laatst in
gebruik geweest en sindsdien staat het leeg. De Rijksoverheid, die in bezit is van
De Kruisberg, kan het complex geen nieuwe functie geven, omdat niet duidelijk is
wat de mogelijkheden daarvoor zijn. Ondertussen raakt het gebouw langzaam in
verval door de leegstand. Door De Kruisberg een nieuwe bestemming te geven,
moet een levendige omgeving ontstaan. Het moet zijn status als icoon waar
kunnen maken. De Kruisberg is door zijn geschiedenis benoemd tot
gemeentemonument.
Uit de gemeentevisie van Doetinchem komt naar voren dat er behoefte is aan
levensloopbestendige woningen. Het doel van dit onderzoek is een antwoord te
krijgen op de hoofdvraag; ‘’Welke transformaties van de gevangenis De Kruisberg
zijn noodzakelijk om een levensloopbestendig complex te realiseren?’’.
Om antwoord te krijgen op de onderzoeksvraag is er vanuit verschillende
invalshoeken onderzoek uitgevoerd. Een literatuurstudie naar de stakeholders
heeft inzicht gegeven in de behoeftes die er zijn bij een herbestemming van De
Kruisberg. Daarnaast zijn interviews afgenomen. Tezamen hebben deze
methoden voor een brede basiskennis gezorgd, van waaruit een ontwerpproces
is gestart.
Er zijn verschillende architectonische, bouwtechnische, constructieve en
monumentale analyses uitgevoerd. Op basis daarvan is een variantenopzet
gemaakt, waarin alle vier de aspecten zijn samengebracht tot een voorlopig
ontwerp. Deze is getoetst aan het Bouwbesluit 2012, zodat De Kruisberg voldoet
aan de wet- en regelgeving die geldt voor herbestemmingen.
Daarnaast is een WoonKeurtoetsing uitgevoerd, omdat deze eisen stelt aan het
complex op het gebied van levensloopbestendig wonen. Er is rekening gehouden
met certificaat D, dat eisen stelt aan de bewegingsruimte die nodig is voor een
persoon met een rolstoel. In het complex is rekening gehouden met draaicirkels
en de benodigde ruimte voor het gebruik van de woning.
Als antwoord op de hoofdvraag is vastgesteld dat bij de herbestemming van
De Kruisberg gelet moet worden op de behoeftes van de toekomstige gebruikers
en dat het gebouw moet voldoen aan het Bouwbesluit en de WoonKeur. Als het
gebouw hier niet op aangepast is, kan dit in de toekomst leiden tot leegstand.
Aan het eind van het onderzoek is een aantal aanbevelingen opgesteld, omdat
het onderzoek is beperkt tot een voorlopig ontwerp. Zo wordt de aanbeveling
gedaan over hoe om te gaan met de monumentale status bij bouwtechnische
aanpassingen. Maar ook over het terrein en welke aanpassingen nodig zijn voor
het parkeren, groenvoorzieningen en omliggende bebouwing. Deze aanbevelingen
dienen uitgevoerd te worden om de kwaliteit van de herbestemming te
waarborgen