Samenvatting

Patiëntparticipatie is een veelvoorkomend onderwerp binnen de zorg. Ondanks invoering van het nieuwe zorgstelsel stelt de literatuur en praktijkervaring dat de participatie van de patiënt nog moeizaam van de grond is gekomen. In het kader van het bevorderen van patiëntparticipatie is er een communicatiekaart, de VerTelkaart, in het leven geroepen. Maud Heinen, senior onderzoeker Verplegingswetenschap, doet binnen het Radboudumc onderzoek naar communicatie en patiëntparticipatie. In dit onderzoek werd onderzocht of het inzetten van een communicatiehulpmiddel, de VerTelkaart, gebruikt kon worden om de patiëntparticipatie te vergroten. Op de afdeling Cardiologie van het Radboudumc is deze kaart nog niet ingezet.
Naar aanleiding van de bovenstaande probleemstelling werd in dit onderzoek getracht de volgende onderzoeksvraag te beantwoorden: Aan welke voorwaarden moet de VerTelkaart als communicatiehulpmiddel volgens de verpleegkundigen en patiënten van de afdeling Cardiologie van het Radboudumc voldoen om patiëntparticipatie te kunnen vergroten? Deze vraag wordt beantwoord door antwoord te geven op de twee deelvragen van dit onderzoek: Aan welke voorwaarden moet de VerTelkaart voldoen met betrekking tot de vorm, inhoud en logistiek om patiënten uit te nodigen tot participatie in de zorg volgens de verpleegkundigen en patiënten? En aan welke voorwaarden moet de VerTelkaart voldoen volgens de verpleegkundigen en patiënten om te komen tot het stellen van persoonlijke doelen van de patiënten?
De onderzoekers hebben gekozen voor een kwalitatief verkennend onderzoeksdesign. In het geval van dit onderzoek zijn er tien verpleegkundigen van de afdeling geïnterviewd met behulp van een semi gestructureerd interview. Deze verpleegkundigen zijn gekozen uit een doelgerichte steekproef. Data-analyse is uitgevoerd aan de hand van de gefundeerde theoriebenadering van Glaser en Straus. Verder zijn er negen enquêtes afgenomen onder patiënten van diezelfde afdeling, deze patiënten zijn naar voren gekomen uit een gelegenheidssteekproef.
Uit de analyse van de interviewdata zijn zeven categorieën naar voren gekomen: Vorm VerTelkaart, tekst VerTelkaart, logistieke implementatie VerTelkaart, persoonlijke doelen van patiënten, verbeterpunten VerTelkaart, slagen implementatie VerTelkaart en bruikbaarheid VerTelkaart. De vragen uit de enquête hebben de onderzoekers onderverdeeld in vier categorieën. De categorieën vorm, inhoud, logistiek en persoonlijke doelen. De resultaten zijn onder deze categorieën geplaatst om hiervan uit antwoord te kunnen geven op de deelvragen en hoofdvraag.
Uit dit onderzoek kan worden geconcludeerd dat de VerTelkaart een goede implementatie nodig heeft. Dit houdt in dat de verpleegkundigen van de afdeling Cardiologie eerst een goede instructie of klinische les dienen te krijgen voordat ze de VerTelkaart kunnen inzetten. De verpleegkundigen hebben behoefte aan een duidelijke en overzichtelijke structuur omtrent de VerTelkaart die aansluit bij hun werkdag. De dagdienst is de beste optie voor het geven en ophalen van de VerTelkaart. De Vertelkaart kan het beste als papieren variant blijven en er moet niet te veel tekst op de VerTelkaart te komen staan. Tevens is motivatie vanuit het hele team een belangrijke speerpunt voor goede implementatie van de kaart. De verpleegkundigen vinden de VerTelkaart een toevoeging voor de afdeling Cardiologie. Zij gaven aan dat een aangepaste versie van de VerTelkaart ook bruikbaar is voor het stellen van persoonlijke doelen en om de patiëntparticipatie op de desbetreffende afdeling te vergroten. Echter gaf een groot gedeelte van de patiënten aan dat ze niet heel positief tegenover de VerTelkaart staan. Daarbij was het meest voorkomende argument dat ze mondig genoeg zijn om een persoonlijk doel of vragen/wensen aan te geven.