Samenvatting

Het onderzoek is uitgevoerd in groep 2. Die bestaat uit 22 kinderen, waarvan 6 meisjes en 16 jongens. De groepsdynamiek in groep twee werd in het begin van schooljaar 2009 als onrustig ervaren, veel conflicten en negatief gedrag. Het doel van het onderzoek is om het pedagogisch handelen van de onderzoekende leerkracht te verbeteren om een prettiger klimaat in de klas te creëren. Samen met de kinderen zou een positieve omgeving gestimuleerd moeten worden.
Allereerst heeft een literatuurstudie plaatsgevonden, waaruit blijkt dat de leerkracht de basis vormt in een goed pedagogisch klimaat. Meersen en Mulders (2008) en Stevens (1997) stellen beide basisbehoeften voor een goed pedagogisch klimaat, die sterk met elkaar overeenkomen: veiligheid, autonomie, relatie en competentie. Om aan deze behoeften tegemoet te komen wordt in het onderzoek gebruik gemaakt van de methode Leefstijl (Loins Quest, 2005) waarin spel- en gespreksmogelijkheden zitten om het verkrijgen van de basisbehoeften. Leefstijlactiviteiten bieden kansen om oplossingsgerichte vragen te stellen. De theorie van Leefstijl (Loins Quest, 2005) en het oplossingsgericht werken (Cauffman, 2009) in het onderwijs laten overeenkomsten in communicatietechnieken zien. Delfos (2009) en Berg (2009) geven de belangen van communiceren met jonge kinderen: Delfos (2009) waarschuwt op een uitspraak als "ik weet wat je denkt". Volwassenen zijn snel geneigd het kind te helpen en vullen dan het antwoord in of maken een zin af. Het gaat er niet om de eigen visie aan het kind op te leggen (Berg, 2009). Om kinderen te stimuleren in het goede gedrag, positief behavior support (Golly. 2009), wordt in dit onderzoek gebruik gemaakt van de WAWW-methodiek om te komen tot een verbetering van de sfeer in de klas en om het gedrag van kinderen te verbeteren (Cauffman, 2009). Furman (2007) bevestigt dat het werken aan een groepsplan een positieve werking heeft op het klimaat van de groep.
Na de literatuurstudie is het pedagogisch handelen van de leerkracht onderzocht daaruit kwam dat de leerkracht een corrigerende maar tevens een onzekere houding aannam. Het pedagogisch klimaat van de klas in kaart gebracht middels een sociogram en de socialekaart. De ontwikkeling in het communiceren, met jonge kinderen op oplossingsgerichte wijze, van de leerkracht is onderzocht aan de hand van analyse van beeldopnamen en krabbels. Er een groepsplan opgesteld met de vaardigheid, we maken een goede stille rij. De kinderen hebben zelf een plan opgesteld, verantwoordelijkheidsgevoel en motivatie ontstond bij de groep.
Antwoord op de onderzoeksvraag hoe de ontwikkeling in het pedagogisch handelen invloed heeft gehad sociale klimaat in de groep luidt als volgt: Door de goede oplossingsgerichte vraagstelling werden de kinderen gestimuleerd gedrag specifiek te verwoorden. Ze verwierven hiermee sociaal inzicht dat terug te zien is in het sociogram, de tweede meting. De methode leefstijl heeft vele gespreksmogelijkheden geboden. Door samen met de kinderen een oplossingsgericht groepshandelingsplan te hebben opgesteld is er verantwoordelijkheidsgevoel ontstaan voor het vertonen van het goede gedrag. De positieve energie zorgde voor een prettige sfeer in de groep. Effectieve complimenten dragen bij aan de sfeer in de groep. De pedagogische stijl van twijfelende, corrigerende leerkracht vooraf is door de onderzoeksactiviteiten veranderd in een begrijpende, vriendelijke leerkracht die een positieve werking heeft op de groepsdynamiek.