Samenvatting

Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten, ook wel afgekort tot SOLK, vormen een reële dreiging voor de hedendaagse participatiemaatschappij. Er wordt over SOLK problematiek gesproken wanneer er sprake is van lichamelijke klachten die langer dan vier weken aanhouden en waarbij er bij adequaat medisch onderzoek geen aanleiding is gevonden die de klachten kan verklaren. Naast dat SOLK cliënten niet deel kunnen nemen aan de participatie maatschappij, krijgen zij tevens te maken met een versnipperd zorg aanbod in combinatie met een versnipperd financieringsmodel voor de behandeling van SOLK. Hierdoor ontstaat een uitgebreide zoektocht, die vaak niet doelmatig is, met hogere zorgkosten als direct gevolg.

Het versnipperde zorgaanbod verhoogd het risico op onduidelijkheid en wederzijdse miscommunicatie tussen cliënten met SOLK en hun behandelaren. Dit komt enerzijds doordat het lastig is om de SOLK doelgroep van eenduidige informatie te voorzien. Anderzijds op het moment dat de behandeling als moeilijk ervaren wordt door de behandelaren én deze daardoor geen verklarende uitleg kunnen gegeven. Hierdoor ontstaat de kans op miscommunicatie met hun cliënten. Uitleg van behandelaren en artsen sluit dan ook vaak niet aan op de klachtbeleving van de cliënt, hierdoor komen beiden partijen niet tot een eenduidige formulering van het probleem.

Tot slot zoeken de cliënt en diens omgeving vóór aanvang van het behandeltraject veelal naar een oorzaak van de klachten en een manier waarop zij de klachten af / weg kunnen nemen. Deze zoektocht is nodig, voor de cliënt, om te accepteren dat deze onverklaarbare lichamelijke klachten ervaart. Uit de praktijk blijkt dat een groot deel van het niet slagen van SOLK trajecten te maken zou kunnen hebben met een verminderd gevoel van vertrouwen, wat potentieel onder de gehele populatie van SOLK cliënten leeft. Voor zover bekend is er echter nog géén onderzoek gedaan naar het effect van het verminder vertrouwen op het behandeltraject en de gevolgen hiervan voor het leven van de cliënt.

Om de hoofdvraag te beantwoorden is gebruik gemaakt van een mixed method, kwalitatief en kwantitatief onderzoek, onder Nederlandse respondenten. Uit de resultaten blijkt dat de onderzoekspopulatie een grote behoefte heeft aan ondersteuning, vanuit iemand met een coördinerende rol, ten tijden van de zoektocht naar de juiste hulp en ondersteuning. De sociaal agoog kan, op aanvraag van de huisarts, inspringen op deze ondersteuningsbehoefte van de onderzoekspopulatie, door laagdrempelige ondersteuning en een luisterend oor te bieden gedurende het verloop van het traject. De sociaal agoog moet naast de cliënt gaan staan en deze ondersteuning bieden op vraag en behoefte, maar tegelijkertijd écht luisteren naar de cliënt en deze serieus nemen, zonder (voor-)oordeel.