Samenvatting

Tijdens mijn afstudeerstage bij het project Spel aan Huis van de Twern, viel het me op dat veel van de deelnemende allochtone kinderen (2-4 jaar) een taalachterstand hebben. Ik merkte dat de ouders van deze kinderen het moeilijk vinden hun kind hierbij te ondersteunen. Dit riep bij mij vragen op en heeft uiteindelijk geleid tot de hoofdvraag:

Welke middelen zijn door het project Spel aan Huis in te zetten ter ondersteuning van allochtone ouders bij de opvoeding van hun kind (2-4 jaar) met een taalachterstand?

Spel aan Huis is een pedagogisch preventieproject voor kinderen van 1-4 jaar en hun ouders. De spelbegeleidster gaat wekelijks spelen met het kind om zodoende de ontstane achterstand bij het kind te verkleinen. De achterstand kan zich voordoen op verschillende gebieden van de ontwikkeling. Ook biedt de spelbegeleidster opvoedingsondersteuning aan de ouders, veelal in de vorm van het beantwoorden van opvoedingsvragen. De spelbegeleidster heeft verder een signalerende functie en verwijst ouders door waar nodig.

Om antwoord te kunnen geven op de hoofdvraag heeft er een literatuur- en een praktijkonderzoek plaatsgevonden. In het literatuuronderzoek is duidelijk geworden hoe kinderen opgroeien door taal. De normale taalontwikkeling van het jonge kind is besproken. Omdat het onderzoek de allochtone ouders en kinderen betreft, is hierna de meertalige opvoeding uiteen gezet. Ouders die hun kind meertalig opvoeden, dienen bewust vorm te geven aan deze opvoeding. De begrippen taalaanbod en taalachterstand zijn uitgebreid aan bod gekomen.

Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat het van belang is dat ouders een duidelijke strategie toepassen bij het aanleren van meerdere talen aan hun kind. Een juiste manier van taal aanbieden aan het kind door de ouders is cruciaal bij het juist aanleren van meerdere talen. Ouders zijn immers de eerste en belangrijkste taalaanbieders van het jonge kind. Ouders dienen hun kind de meerdere talen gescheiden van elkaar aan te bieden, om zo verwarring bij het kind te voorkomen.

Uit het literatuuronderzoek is naar voren gekomen hoe ouders hun kinderen het beste meerdere talen aan kunnen leren. Het doel van het praktijkonderzoek is te achterhalen hoe allochtone ouders taal aanbieden aan hun kind in de leeftijd van 2-4 jaar. Middels een kwalitatief onderzoek onder deelnemende ouders is achterhaald hoe ouders vorm geven aan de meertalige opvoeding. Uit het praktijkonderzoek komt duidelijk naar voren dat de meeste ouders het belangrijk vinden dat hun kinderen de Nederlandse taal leren, naast de moedertaal. Zij vinden het belangrijk en soms zelfs een meerwaarde voor het kind om het meerdere talen te leren. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste ouders niet bewust vorm geven aan de meertalige opvoeding. Een aantal ouders denkt dat het leren beheersen van meerdere talen wel vanzelf komt bij hun kind. Ouders blijken zich niet of nauwelijks bewust te zijn van hun belangrijke rol bij het aanleren van meerdere talen aan het kind. Ouders missen vaak inzicht en kennis op het gebied van de meertalige opvoeding. Hierdoor hanteren zij geen eenduidige en duidelijke manier van taal aanbieden, wat verwarring oplevert voor het kind.
Ook zijn in het praktijkonderzoek de behoeften van de ouders omtrent ondersteuning bij de meertalige opvoeding gepeild. Het merendeel van de ouders heeft laten weten wel eens onzeker te zijn over de meertalige opvoeding en staat er voor open meer te lezen over dit onderwerp.

Het geven van de juiste voorlichting kan de ouders de kennis en inzichten bieden die zij nodig hebben bij het op een juiste manier vorm geven van hun meertalige opvoeding. Het geven van goede voorlichting kan bijdragen aan de bewustwording van ouders omtrent hun rol in de meertalige opvoeding en specifiek in het aanbieden van taal aan hun kinderen. Daarom is er een folder ontwikkeld voor allochtone ouders, die hen voorlichting geeft over het meertalig opvoeden van hun kind. Bij deze folder is een handleiding gemaakt voor de spelbegeleidsters, zodat zij de folder op een juiste manier kunnen introduceren bij de ouders en hen optimaal kunnen informeren over het meertalig opvoeden.