Samenvatting

In mijn werk als leerkracht van een lesplaats voor Cluster IV leerlingen op een speciale basisschool, heb ik gemerkt dat leerlingen met een Cluster IV indicatie over het algemeen moeite hebben met sociale vaardigheden. Zeker de leerlingen met ASS (Autisme Spectrum Stoornis). De Cluster IV leerlingen krijgen dan ook extra lessen sociale vaardigheden aangeboden. Door middel van een ontwerpgericht onderzoek, waarvan alleen de eerste twee fasen worden doorlopen, probleemanalyse en ontwerp, heb ik de volgende onderzoeksvraag onderzocht:
"Op welke manier en met welke methode kan ik de methode SOEMO aanvullen, zodat de lessen sociale vaardigheden in de Catamaran beter aansluiten bij leerlingen met ASS (Autisme Spectrum Stoornis)?"
Het onderzoek beschrijft naast de literatuurstudie tevens de onderzoeksmethodologie. Ik heb gebruik gemaakt van drie onderzoeksinstrumenten, namelijk: een observatie, een vragenlijst en een checklist. Uit de literatuurstudie kwamen een aantal aandachtspunten naar voren waaraan een les sociale vaardigheden moet voldoen aan leerlingen met ASS. Deze aandachtpunten komen in elk onderzoeksinstrument terug. Met de observatie heb ik de beginsituatie vastgelegd van hoe een les sociale vaardigheden in de Catamaran wordt gegeven aan leerlingen met ASS met behulp van de methode SOEMO. Vervolgens heb ik een aantal leerkrachten een vragenlijst laten invullen. Hierdoor kwam ik te weten hoe andere leerkrachten sociale vaardigheidslessen geven aan leerlingen met ASS en welke methoden zij hierbij gebruiken. Deze methoden heb ik nader onderzocht door ze te bekijken met behulp van een checklist.
Na de presentatie van de verzamelde data heb ik een analyse van deze data gegeven. Met mijn onderzoek heb ik geconstateerd dat de methode SOEMO, vergeleken met de andere onderzochte methoden, gemiddeld wel ASSProof is, maar dat er best een aantal verbeterpunten zijn! De methode SOEMO voldoet voor de helft van de aandachtspunten waaraan een les sociale vaardigheden aan leerlingen met ASS zou moeten voldoen. Verder heb ik geconstateerd dat alle leerkrachten hun lessen sociale vaardigheden aan de hand van een stappenplan geven. Ik geef twee soorten aanbevelingen. De eerste soort aanbevelingen zijn aanbevelingen voor leerkrachten om hun methode sociale vaardigheden meer ASSProof te maken. Dit is mogelijk door zoveel mogelijk aandachtspunten toe te passen in de lessen sociale vaardigheden. Verder is het aan te raden aan de hand van een stappenplan te werken. Ook is het belangrijk om met behulp van de aandachtpunten te bekijken hoe ASSProof de methode is die je gebruikt.
De tweede soort aanbevelingen zijn specifiek gericht op mijn onderzoeksvraag. De methode Bekijk het maar! Sociale vaardigheden blijkt van de onderzochte methoden het meest werkbaar en aanvullend te zijn bij de methode SOEMO en sluit het beste aan bij leerlingen met ASS. Verder is het belangrijk om de laatste twee fasen, beproeving en kennisconstructie, te doorlopen om de onderzoekscyclus te voltooien. De lessen sociale vaardigheden in de Catamaran zullen dan veel meer ASSProof zijn. Doordat er twee soorten aanbevelingen door mijn ontwerpgericht onderzoek zijn geformuleerd, vind ik het onderzoek niet alleen waardevol voor mij, maar ook voor andere leerkrachten die werken met leerlingen met ASS.