Samenvatting

Achtergrond:
Psychosociale problematiek in de eerstelijns zorg kan worden onderverdeeld in vier symptoomdimensies: depressie, angst, somatisatie en distress. Onderliggende psychosociale factoren, met name somatisatie, kunnen een belemmerende factor vormen tijdens het fysiotherapeutisch behandelproces. Uit onderzoek van Van der Horst (2005) blijkt dat in de eerstelijns fysiotherapiepraktijk bij 32% van de patiënten sprake is van somatisatie. Gemiste diagnoses zijn met name problematisch bij stoornissen die een specifieke, aanvullende behandeling vragen. Het wordt daarom sterk aanbevolen onderzoek te doen naar de aanwezigheid van psychosociale factoren. De fysiotherapeut kan dit objectiveren met behulp van de vierdimensionale klachtenlijst (4DKL). Tevens kan de fysiotherapeut beslissen of hij/zij de patiënt met enkel fysiotherapie kan behandelen of dat een verdere diagnosestelling en aanvullende behandeling noodzakelijk zijn. Over het gebruik van de 4DKL in de praktijk is echter weinig bekend. De onderzoeksvraag luidt dan ook: ‘Wat is de mening van de eerstelijns fysiotherapeut over het nut van de 4DKL?’.

Methode:
250 eerstelijns fysiotherapiepraktijken in Zuidoost Brabant zijn via e-mail benaderd om een gestandaardiseerde, gestructureerde vragenlijst in te vullen. De vragenlijst is afgenomen met behulp van het online enquête programma ThesisTools. De resultaten van de survey zijn uitgewerkt met beschrijvende statistiek.

Resultaten:
65 eerstelijns fysiotherapeuten hebben de vragenlijst ingevuld. 60% van de respondenten gebruikt de 4DKL nooit. 35% van de respondenten die de 4DKL nooit gebruiken, kent de vragenlijst niet en bij 20% is de 4DKL niet in het gebruikte registratiesysteem opgenomen. Nadelen die worden genoemd zijn de lengte en de ‘te confronterende’ vragen. Voordelen daarentegen volgens de respondenten zijn de mogelijkheid tot objectiveren en bespreekbaar maken van psychosociale problematiek en het onderscheid tussen de vier dimensies.

Conclusie:
De fysiotherapeuten die de 4DKL gebruiken, geven aan dit te doen om psychosociale problematiek te objectiveren en bespreekbaar te maken. Daarnaast wordt het onderscheid tussen de vier dimensies als zeer nuttig beschouwd. Meer dan de helft van de eerstelijns fysiotherapeuten, namelijk 60%, gebruikt de 4DKL echter nooit. Een groot deel van deze groep geeft als reden aan dat de 4DKL onbekend is bij hen of niet in het gebruikte registratiesysteem is opgenomen. Andere veel genoemde nadelen zijn de lengte van de vragenlijst en de ‘te confronterende’ vragen.