Samenvatting

Dit onderzoek is gericht op het stimuleren van samenwerken door middel van coöperatief leren. Het onderzoek heeft plaats gevonden in de onderbouw 2 groep van het speciaal basisonderwijs. In de praktijk heb ik regelmatig negatieve ervaringen opgedaan met samenwerkingsopdrachten, waardoor ik deze werkvorm uit de weg ga. Dit past niet bij mij als leerkracht en vandaar dat deze probleemstelling de aanleiding is voor mijn onderzoeksvraag: Hoe kan ik als leerkracht in mijn onderbouw 2 groep van het speciaal basisonderwijs coöperatief leren inzetten en daarmee het samenwerken tussen leerlingen stimuleren? Allereerst is gestart met een literatuuronderzoek, waarbij de domeinen samenwerken, coöperatief leren en de voorwaarden voor coöperatief leren zijn bestudeerd. Vervolgens is er een kwalitatief praktijkonderzoek uitgevoerd, waaraan verschillende respondenten hebben bijgedragen. In het praktijkonderzoek is allereerst de beginsituatie van de leerlingen van de onderbouw 2 groep op het gebied van samenwerken onderzocht. Verder is achterhaalt welke werkvormen van coöperatief leren aansluiten bij deze groep. Tot slot is er onderzoek gedaan naar de wijze waarop mijn collegae samenwerken aanbieden. Vanuit de conclusies uit het praktijkonderzoek is er een advies gegeven over hoe men het samenwerken tussen de leerlingen van de onderbouw 2 groep van het speciaal basisonderwijs, middels coöperatief leren, kan bevorderen. De weerstand die bij de leerlingen bestaat ten opzichte van samenwerkingsopdrachten kan afgenomen worden door het inzetten van groepsvormingsactiviteiten. Naast het werken aan de motivatie voor het samenwerken spelen tevens de samenwerkingsvaardigheden een belangrijke rol. Coöperatief leren is immers een samenwerking tussen 'willen' en 'kunnen'. Van belang is om in de onderbouw 2 groep deze vaardigheden expliciet onder de aandacht te brengen. Verder wordt geadviseerd om te beginnen met eenvoudige, korte coöperatieve werkvormen waarbij de leerlingen in tweetallen werken. De instructie moet daarbij duidelijk, kort en visueel zijn. Tijdens de uitvoering heeft de leerkracht een observerende rol en na afloop zal er een evaluerend nagesprek plaats vinden