Samenvatting

Dit onderzoek is opgezet naar aanleiding van een complex vraagstuk uit een praktijksituatie. Op een basisschool in Tilburg hadden leerkrachten een gebrek aan kennis over de communicatieve vaardigheden van leerlingen met autisme, waardoor de interactie tussen de leerkracht en de leerling met autisme soms niet soepel verliep. Er was behoefte aan een oplossing voor dit probleem, zodat de communicatie beter kon verlopen tussen de betrokkenen. Dit onderzoek is een onderdeel van de opleiding: Master SEN, van Fontys OSO. Dit onderzoek zal dienen als afstudeeropdracht van de eenjarige deeltijdopleiding, uit het jaar 2015/2016. Het doel van dit onderzoek is om leerkrachten meer inzicht te geven in de communicatieve vaardigheden van leerlingen met autisme en uiteindelijk de communicatie tussen deze twee partijen verbeteren. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: Hoe draagt, het passend maken van communicatie voor de leerling met autisme, bij aan de preventie van miscommunicaties tussen kinderen met autisme en leerkrachten op een basisschool in het regulier onderwijs? De onderzoeksvraag nodigt uit om handvatten te ontwerpen voor het voorkomen van miscommunicaties tussen kinderen met autisme en leerkrachten. Het is een kwalitatief ontwerponderzoek, waarbij op basis van de resultaten een interventie is ontworpen. In dit onderzoek is gebruik gemaakt van onderzoeksmethoden zoals een interview, observaties en een enquête. De respondenten die deel hebben genomen aan dit onderzoek zijn twee leerkrachten, van groep vijf en groep zeven. Zij maakten deel uit van de observaties en van het interview. Bij een groep van zes leerlingen is een enquête afgenomen. De verwachting voor dit onderzoek is dat het ontwerp van de interventie zal bijdragen aan het verbeteren van de communicatie tussen leerkrachten en leerlingen met autisme. Om een antwoord te kunnen geven op de hoofdvraag is eerst een nulmeting gedaan in de vorm van een interview met twee respondenten op de betreffende school, observaties in de klas bij deze respondenten, en is er een enquête gehouden onder autistische leerlingen uit de klas van deze respondenten. Uit deze eerste uitvoeringsronde is gebleken dat de communicatie tussen leerkrachten en leerlingen met autisme op verschillende punten verbeterd kon worden. Naar aanleiding hiervan is een ‘tool’ ontworpen voor het passend maken van de communicatie, namelijk een instructiekaart die tips bevat voor het communiceren met kinderen met autisme. Na de introductie van deze kaart bij de respondenten, is een tweede observatieronde gedaan. Geconcludeerd kan worden dat gebruik van deze instructiekaart leerkrachten meer inzicht hebben gegeven in communicatievaardigheden met betrekking tot autisme. Door verbeterde communicatie konden miscommunicaties vermeden worden