Samenvatting

Wij hebben dit onderzoek uitgevoerd in het kader van de 2-jarige opleiding Master SEN, leerroute 'Oplossingsgericht werken in het onderwijs'. Het onderzoek is uitgevoerd op de school voor AKA, ROC Tilburg, waar wij beide werkzaam zijn als coaches. AKA-leerlingen kunnen succesvoller zijn op onze opleiding door een oplossingsgerichte begeleiding, waarin meer aandacht wordt geschonken aan de krachtbronnen van de leerlingen. Daarom onderzoeken wij, hoe wij als coaches de AKA-leerlingen attent maken op de aanwezigheid en het gebruik van hun krachtbronnen door hen oplossingsgericht te begeleiden. Op grond van de gekozen onderzoeksvraag hebben we passende literatuur en informatie uit de workshops in het kader van onze Master SEN opleiding beschreven. Wij willen ons persoonlijk handelen als coaches verbeteren waardoor leerlingen meer zicht krijgen op hun krachtbronnen en deze gaan gebruiken. De deelvragen zijn daarom als volgt: 1. Welke krachtbronnen noemen AKA-leerlingen tijdens de oplossingsgerichte begeleiding? 2. Wanneer en in welke situaties maken leerlingen gebruik van hun krachtbronnen? 3. Wat merken leerlingen op als ze hun krachtbronnen gebruiken? 4. Welke oplossingsgerichte gespreksvaardigheden zetten wij in? 5. Welke oplossingsgerichte werkvormen zetten wij in tijdens de coachlessen? Om antwoord te krijgen op de onderzoeksvragen hebben we gekozen voor de volgende aanpak. We hebben coachgesprekken die we met leerlingen voeren op video opgenomen. De opnames hebben we samen bekeken, waarbij de focus lag op oplossingsgerichte gespreksvaardigheden en de genoemde krachtbronnen door leerlingen. Daarnaast hebben we een interview bij leerlingen afgenomen waarin we hen vroegen hoe zij oplossingsgericht begeleiden, gericht op krachtbronnen ervaren. Ook hebben collega's naar de video-opnames van de coachgesprekken met leerlingen gekeken, waarbij zij letten op onze gespreksvaardigheden. In de coachlessen hebben we een aantal werkvormen 3  gebruikt die leerlingen inzicht gaven in de bij hen aanwezige krachtbronnen en het gebruik ervan. Door het interview en ons logboek hebben we zicht gekregen op het effect hiervan. Op basis van data, gekregen uit de observaties van coachgesprekken en de interviews met leerlingen, de observaties van collega's en het logboek komen we tot conclusies. Conclusies hebben enerzijds betrekking op het effect op leerlingen en ook op onze oplossingsgerichte begeleiding. Oplossingsgerichte begeleiding gericht op krachtbronnen heeft effect op leerlingen: - AKA-leerlingen kunnen veel en verschillende krachtbronnen noemen. - AKA-leerlingen gebruiken hun krachtbronnen vaak en willen deze blijven gebruiken in verschillende situaties. - AKA-leerlingen zijn zich meer bewust van hun eigenschappen, vaardigheden en waarden. - AKA-leerlingen hebben meer zelfvertrouwen en kunnen successen zien. - AKA-leerlingen hebben meer motivatie. - AKA-leerlingen kunnen zich beter richten op de toekomst. - AKA-leerlingen ervaren dat het denken aan krachtbronnen helpend is in veel verschillende situaties, op school, stage en ook daarbuiten. In onze oplossingsgerichte begeleiding hebben wij gespreksvaardigheden en werkvormen ingezet. Wij hebben steeds, zowel in de coachgesprekken als in de coachlessen, bewust de zevenstappendans ingezet. Alle stappen zijn daarin belangrijk. In het kader van het onderzoek hebben we vooral aandacht besteed aan het geven van complimenten, het dóórvragen op positieve aspecten en het zicht geven op de aanwezige krachtbronnen, waardoor leerlingen deze meer zijn gaan gebruiken. Gedurende het onderzoek hebben wij een ontwikkeling doorgemaakt, we hebben steeds meer oplossingsgerichte elementen in onze begeleiding toegepast. Het onderzoek heeft ons ook geleerd dat oplossingsgericht begeleiden en het aandacht hebben voor krachtbronnen AKA-leerlingen helpt. Ze kunnen hierdoor school met positieve ervaringen doorlopen. Het onderzoek heeft ons overtuigd dat oplossingsgericht begeleiden gericht op krachtbronnen effectief is voor leerlingen