Samenvatting

Dit actieonderzoek is gericht op het gebruik van studievaardigheden door (hoog)begaafde leerlingen op de basisschool. Studievaardigheden zijn vaardigheden in het kiezen en reguleren van de eigen leer- en studieactiviteiten. In mijn praktijk blijkt dat hoogbegaafde leerlingen niet of nauwelijks studievaardigheden toepassen bij hun werk in de klas. Opdrachten doen hier vaak geen beroep op of kinderen weten niet hoe ze deze moeten toepassen. Als leerlingen op de middelbare school steeds meer zelf initiatief moeten nemen in hun studie, kunnen er problemen ontstaan als goede studievaardigheden ontbreken. De studievaardigheden waar leerlingen in dit onderzoek gebruik van maken zijn gericht op het verwerken van teksten en kunnen ingezet worden om te voorkomen dat leerlingen op school moeite krijgen met huiswerk en proefwerken.
In dit onderzoek is nagegaan op welke manier een plusklasleerkracht ervoor kan zorgen dat leerlingen in de plusklas aangeleerde studievaardigheden toe kunnen passen in hun eigen groep, bij de verwerking van verrijkingsopdrachten die gericht zijn op het krijgen van inzicht in teksten. Daarmee moeten ze zonder directe sturing van een leraar, met goed gevolg taken kunnen verrichten in de naast gelegen zone van ontwikkeling. De onderzoeksvragen hebben betrekking op de nulmeting, de interventie, het gewenst gedrag en het resultaat van leerlingen.
Bestudeerd zijn de voorwaarden voor (hoog)begaafde kinderen om tot leren te komen en de begrippen studievaardigheden en handelingsgericht werken.
Uit dit onderzoek komt naar voren dat een plusklasleerkracht een positieve bijdrage kan leveren aan het ontwikkelen van studievaardigheden die gericht zijn op het verwerken van teksten. Voor mijn onderzoek heb ik twee leerlingen van groep acht zes weken gevolgd. Deze leerlingen hebben in de plusklas een aantal studievaardigheden aangeleerd gekregen. De gepleegde interventies hebben er toe geleid dat ze zich deze vaardigheden eigen gemaakt hebben en in staat zijn om deze op een hoogwaardige manier toe te passen bij hun verrijkingswerk. De interventies waren zowel gericht op het werk in de plusklas als op het verrijkingswerk in hun eigen groep.