Samenvatting

Met de nieuwe wet Passend Onderwijs, die is ingegaan in augustus 2014, wordt er steeds meer gevraagd van de pedagogische en didactische vaardigheden van de leerkracht. Moeilijke onderwijssituaties - situaties waarin de leerling niet doet wat de leerkracht verwacht - ontstaan regelmatig vanuit handelingsverlegenheid van de leerkracht en de leerling (Wichers-Bots & Haasen, 2008). Dit onderzoek richt zich op de ontwikkeling van een persoonlijke bijsluiter voor drie leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum (ASS-leerlingen), deze in de praktijk gebruiken met als einddoel een verbetering in het welzijn van de leerlingen te bewerkstelligen. De ontwikkeling is tot stand gekomen in samenwerking met de praktijkleerkrachten die lesgeven aan de drie leerlingen, de mentoren van het afgelopen schooljaar, de ouders en de leerlingen zélf. Middels dit ontwerponderzoek zijn moeilijke onderwijssituaties, handreikingen/ interventies daarop en de sterke en zwakke punten van de betrokken leerlingen verzameld om te kunnen beoordelen waar de leerling het meest behoefte aan had en waar de leerkracht ondersteuning kan bieden. Deze bevindingen zijn met ouders en leerlingen besproken en concreet samengevat in een bijsluiter. Deze bijsluiter is aan de betrokken leerkrachten aangeboden ter ondersteuning in het begeleiden van de drie ASS-leerlingen. Als onderzoeksmethoden zijn een literatuuronderzoek, interviews en gesprekken met de betrokken leerlingen en hun ouders, een leerling-& competentieprofiel, een dossieranalyse en (schaal)-vragenlijsten gebruikt. Het gebruik van de bijsluiter heeft geleid tot een positieve gedragsverandering van de drie leerlingen: de leerling voelt zich meer begrepen en is daardoor meer ontspannen. Ouders voelen zich gesteund in de begeleiding van hun kind en zien hun kind rustiger thuis komen. De betrokken praktijkleerkrachten zijn meer gericht op het werk van de individuele leerling en minder op het gedrag en hebben meer begrip voor ASS-leerlingen. De conclusie van het onderzoek is dan ook dat de invoering van een op maat gemaakte bijsluiter hoopvolle vooruitzichten biedt op een verbetering van het welzijn van de drie ASS-leerlingen. Een van de aanbevelingen is het opstellen van een schoolbijsluiter waarop concrete handelingsadviezen staan die goed zijn voor álle leerlingen